تحلیل لثه شرایطی است که در آن ریشههای دندان به خاطر از بین رفتن بافت لثه در معرض محیط خارجی قرار میگیرند. این شرایط یک مشکل عادی در بین افراد بزرگسال است. گاهی افراد در سنین پایین نیز میتوانند به این مشکل دچار شوند.هنگامی که لثهها تحلیل میروند، شکافها یا حفرههای عمیق به نام پاکت بین خط لثه و دندانها تشکیل میشود. این شکافها در ادامه به محل تجمع باکتری خواهند شد. هنگامی که این مشکل به صورت درمان نشده به حال خود رها شود، ممکن است فرد دندانهای خود را به خاطر آن از دست بدهد.
- بیشتر بدانید: اپکس دندان کجاست؟
تحلیل لثه میتواند برای فرد دردناک بوده و تاثیر منفی بر ظاهر وی داشته باشد. به هر حال، امروزه امکان درمان این مشکل با استفاده از خدمات دندانپزشکان متخصص بیماریهای لثه وجود دارد. برای اینکه هر چه سریعتر لثهی خود را درمان گنید باید به بهترین متخصصین جراحی لثه مراجعه نمائید. با دنبال کردن محتوای فوق تخصص لثه به سادگی به بهترین ها دسترسی پیدا کنید.
تحلیل لثه، به حالتی گفته می شود که در آن لثه ها از اطراف دندان عقب نشینی میکنند و بخشهایی از ریشه دندان در معرض دید قرار میگیرد.
فهرست مطالب:
- علت تحلیل لثه چیست؟
- علائم و نشانه های تحلیل لثه
- درمان تحلیل لثه
- راه درمان تحلیل لثه با استفاده از جراحی
- امکان تحلیل لثه بعد از ایمپلنت
- چگونه فرآیند تحلیل را متوقف کنیم؟
- سخن پایانی
- سوالات متداول
علت تحلیل لثه چیست؟
- بیماریهای لثه: بیماریهای لثه یا بیماریهای پریودنتال در نتیجه عفونت باکتریایی ایجاد شده و باعث تخریب بافت لثه و نیز استخوان نگهدارنده دندانها میشوند. بیماریهای لثه در اکثر مواقع علت تحلیل لثه و عقب رفتن آن میباشد.
- مسواک زدن و نخ دندان کشیدن شدید دندانها: در این صورت مینای دندان دچار فرسایش میگردد. این شرایط میتواند تحلیل لثه و عقب رفتگی آن را به همراه داشته باشد.
- عدم رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان: بیتوجهی به توصیههای بهداشتی روزانه برای مراقبت از دهان و دندان همچون مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و دهانشویه میتواند باعث تجمع باکتری زیر خط لثه و در فضای بین دندانها شود. این باکتریها میتوانند در نهایت تحلیل لثهها یا عقب رفتگی آنها را برای بیمار به همراه داشته باشند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله وسایل دندان پزشکی را بخوانید.
- دندانقروچه: دندانقروچه یا سایش دندانها به یکدیگر (بروکسیسم) اغلب میتواند باعث وارد شدن فشار زیاد به دندانها شود. این شرایط در نهایت میتواند باعث تحلیل لثهها و عقب رفتن آنها شود.
- کجی و نامرتبی دندانها: باعث میشود دندانها به صورت هماهنگ در هنگام بسته شدن دهان بر روی یکدیگر قرار نگیرند. این شرایط باعث میشود فشار زیاد به لثهها و استخوان فک وارد شود. به این ترتیب، فشار وارد شده در نهایت باعث تحلیل و عقب رفتن لثهها خواهد شد. (فیلم ایمپلنت دندان جلو)
- استفاده از روکش یا دندان مصنوعی: میتواند باعث وارد شدن فشار زیاد به خط لثه و ایجاد آسیب برای بافت آن شود. به این ترتیب در اکثر مواقع امکان مشاهده تحلیل لثه و عقب رفتگی آن در نتیجه این شرایط وجود دارد.
- مصرف تنباکو: استعمال محصولات حاوی تنباکو میتواند آسیب جدی برای بافت دهان به همراه داشته باشد. به این ترتیب با گذشت زمان لثهها به تدریج دچار عقب رفتگی و تحلیل خواهند شد.
- شرایط ژنتیک: برخی افراد به خاطر شرایط ژنتیکی بیش از بقیه مستعد ابتلا به بیماریهای لثه هستند. به این ترتیب بسیاری از موارد تحلیل و عقب رفتگی لثهها با شرایط ژنتیک ارتباط دارند.
علائم و نشانه های تحلیل لثه
مشکل تحلیل لثه با گذشت چند سال و به تدریج برای بیمار ایجاد میشود. تغییرات ایجاد شده به خاطر بیماری لثه بسیار آهسته هستند و به همین دلیل در بسیاری از مواقع بیمار متوجه عقبرفتگی و تحلیل لثههای خود نمیشود.
- بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: هزینه ی جراحی لثه
- بلندتر به نظر رسیدن دندانها نسبت به حالت عادی
- شل شدن دندانها
- حساسیت دندانها
- ظاهر شدن ریشههای دندان
- تغییر رنگ دندانها
- افزایش فاصله و شکاف بین دندانها
- احساس زبری دندان در خط لثه
- پوسیدگی دندان زیر خط لثه
- قرمز، متورم یا ملتهب شدن بافت لثه
- خونریزی لثه
- بوی بد دهان کودکان یا بزرگسالان
درمان تحلیل لثه
برای مواردی که این مشکل خفیف باشد، متخصص بیماریهای لثه با تمیز کردن عمقی ناحیه آسیبدیده مشکل را برطرف میکند. به این ترتیب، تمیز کردن عمیق دندان یا جرمگیری دندان و صاف کردن سطح ریشه انجام میشود. هدف از این کاراز بین بردن پلاکها و جرم تشکیل شده بر روی دندان و خط لثه است.
- مطالعه کنید: خمیر دندان مریدنت برای کامپوزیت
در مواردی که مشکل شدید بوده و امکان درمان آن با جرمگیری و صاف کردن سطح ریشه وجود نداشته باشد، متخصصان ما از جراحی لثه برای درمان بیمار استفاده میکنند. ایجاد مشکلات حاد در این رابطه میتواند باعث از بین رفتن استخوان و تشکیل حفرههای (پاکت) عمیق بین لثهها و دندانها شود و برای درمان این شرایط فقط میتوان از روش جراحی استفاده کرد. جراحی لثه با لیزر نیز یک روش نوین جهت مقابله با بیماریهای لثه یا غیر یکنواختی لثهها میباشد.
راه درمان تحلیل لثه با استفاده از جراحی
پیوند بافت لثه: امروزه از سه روش اصلی برای پیوند لثه استفاده میشود.
در روش اول بافت پیوندی مورد نیاز از ناحیه زیر سطح سقف دهان گرفته شده و به محل جدید پیوند زده میشود. به این ترتیب در اکثر مواقع تمام بخش نمایان شده از ریشه دندان با بافت پیوندی پوشانده میشود. ترمیم بافت در محل جدید به چند هفته زمان نیاز دارد و پس از گذشت مدت لازم، بخیههای بیمار (در صورت نیاز) کشیده خواهند شد.
روش دیگر قابل استفاده برای پیوند بافت در اصطلاح پیوند آزاد لثه (free gingival graft) نامیده میشود. به این منظور جراح بافت مورد نیاز را بهطور مستقیم از سقف دهان (به جای بافت زیرین سطح دهان) تهیه میکند. باقیمانده فرآیند درمان با این روش مشابه پیوند بافت پیوندی است.
در روش سوم برای پیوند لثه متخصص از پیوند پایهدار (pedicle graft) استفاده میکند. در این روش در صورتی که بافت لثه کافی اطراف ناحیه آسیبدیده وجود داشته باشد، متخصص درمان لثه به جای استفاده از بافت سقف دهان، از بافت لثههای مجاور برای پیوند استفاده میکند. آیا درباره شرکت های مواد مصرفی دندانپزشکی اطلاع دارید؟
جراحی کاهش عمق پاکت:
در طول این درمان، جراح بافت لثه آسیب دیده را از روی دندان برداشته میشود. بسپس اکتریهای مضر را از حفره (پاکت) خارج میکنند. در نهایت بافت لثه را با بخیه به محل اول آن بر روی ریشه دندان باز میگرداند. درباره مضرات لمینت دندان چه می دانید؟
جراحی ترمیم استخوان (Guided Bone Regeneration):
در مواردی که استخوان نگهدارنده دندانها به خاطر تحلیل و عقبرفتگی لثهها دچار آسیب جدی شده باشد، متخصص بیماریهای لثه ممکن است از جراحی ترمیم استخوان برای درمان بیمار استفاده کند. در طول این درمان، جراح ابتدا لثههای آسیب دیده را از روی دندان برداشته و نواحی زیر آنها را از باکتریهای مضر پاک میکند. در ادامه جراح از مواد مخصوص همچون بافت پیوندی، پوشش مخصوص، یا سایر موارد مانند آن به منظور تحریک بدن نسبت به ترمیم استخوان و بازیابی طبیعی بافت آسیبدیده در محل استفاده مینماید. پس از تکمیل این مرحله از جراحی، جراح بافت لثه را به محل اولیه بر روی ریشه دندان باز گردانده و برای نگه داشتن آن در محل از بخیه استفاده میکند. درباره حفره خشک بیشتر بخوانید.
ونیر ژینژیوال (gingival veneer):
گاهی اوقات تمیز کردن عمیق دندانها یا عمل جراحی نمیتواند برای درمان تحلیل لثه مفید باشد. در این موارد، متخصص بیماریهای لثه ممکن است از ونیر لثه برای بیمار استفاده کند. به این ترتیب ونیر ژینژیوال (gingival veneer) یک جایگزین مناسب برای لثهها در مواردی است که تمیز کردن عمیق دندانها یا عمل جراحی دارای اثربخشی لازم در درمان مشکلات تحلیل لثه ها نباشد. ونیر ژینژیوال (که به صورت اکریلیک یا سیلیکونی موجود است) یک ابزار دندانپزشکی متحرک است که امکان استفاده از آن برای بیمار برای اهداف زیبایی و ساختاری در شرایط ایجاد مشکلات مربوط به تحلیل و عقب رفتگی لثهها وجود دارد.
امکان تحلیل لثه بعد از ایمپلنت
تحلیل لثه بعد از ایمپلنت دندان ممکن است در کوتاه مدت یا دراز مدت بروز کند. در صورتی که بیمار بهداشت دهان و دندان را به درستی رعایت نکند تحلیل لثه در دراز مدت بروز خواهد کرد. همچنین اگر بدن بیمار به کاشت ایمپلنت واکنش نشان دهد و به اصطلاح این پیوند را پس بزند در کوتاه مدت دچار تحلیل لثه بعد از کاشت ایمپلنت خواهد شد. در 95 درصد مواقع کاشت ایمپلنت موفق است و بیمار حساسیت و واکنشی نسبت به این جسم خارجی نخواهد داشت. در برخی موارد نیز آسیب به عصب و عروق لثه در حین کاشت ایمپلنت عارضه تحلیل لثه را تشدید می کند.
چگونه فرآیند تحلیل را متوقف کنیم؟
بهترین درمان برای همه بیماریها پیشگیری است. بنابراین، برای پیشگیری از این مشکل میتواند به اقدامات بسیار ساده به شرح زیر در زندگی روزمره توجه کرد:
- مراقبت مناسب از سلامت دهان و دندان
- استفاده از مسواک دارای موهای نرم و درست مسواک زدن
- بیشتر بخوانید: pericoronitis چیست؟
- ترک استعمال تنباکو
- مصرف رژیم غذایی سالم و متوازن
- استفاده از محافظ دندان شبانه
سخن پایانی
توجه به سلامت دهان و دندانها از مهمترین برنامهها در رویکرد روزانهی هر فرد است. CDA تخمین میزند که مسئولیت حدود 70 درصد از علل از دست دادن دندانها در بزرگسالان بیماریهای پریودنتال مانند تحلیل لثه است. وقتی بافت کافی از لثه برای نگهداری ریشه دندان وجود نداشته باشد، دندانها در برابر افتادن و لق شدن آسیبپذیر تر میشوند. درباره هزینه درمان ریشه بیشتر بخوانید. در مواردی که تحلیل لثه شدیدتر است، برای حفظ دندانها حتما نیاز به جراحیهای پیشرفته لثه است. در این مطلب تلاش کردیم با این بیماری بیشتر آشنا شویم و به فکر پیشگیری و درمان آن آن باشیم. امید ست این مطلب برایتان مفید بوده باشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
بر اساس تحقیقات، تحلیل رفتگی لثه در هر سنی مشاهده میشود. ولی بزرگسالان بیشتر در معرض این خطر هستند. تقریباً 88٪ از افرادی که بیشتر از 65 سال دارند حداقل یک دندانشان را بر اثر تحلیل رفتن لثه از دست دادهاند.
بهترین روش جلوگیری از بروز مشکلات لثه، مراقبت کامل و منظم از دندانها است. هر روز دندانهایتان را مسواک بزنید و از دهانشویه و نخ دندان استفاده کنید. حداقل دو بار در سال برای کنترل وضعیت دندانهایتان به دندانپزشک متخصص خود مراجعه کنید. از مسواک مناسب استفاده کنید و از دندانپزشک خود بخواهید که روش صحیح مسواک زدن را به شما نشان دهد.
با تحلیل رفتن لثه، فاصله و گودالی بین دندان و لثه احاطه کننده آن ایجاد می شود که به آن ” عمیق شدن پاکت ” گفته می شود. این گودال به محلی برای جمع شدن ذرات غذا و باکتریها تبدیل می شود. اگر این وضعیت درمان نشود بافتهای نرم و استخوان پشتیبانی کننده دندان به شدت آسیب می بینند و در نهایت ممکن است دندان خود را از دست بدهید.