پری کرونیت، اصطلاحی است که برای التهاب بافت اطراف دندان عقل ( یا دندان آسیای سوم) به کار می‌رود. این حالت اغلب در دندانهای عقلی اتفاق می‌افتد که اصطلاحا نیمه‌نهفته (نیمه‌بیرون‌زده) بوده و یا کاملا قابل مشاهده نیستند و معمولا در دندانهای اسیایی پایینی بیشتر از بالایی رایج است. در اکثر افراد مبتلا به پری‌کرونیت یک لایه بافت لثه تاج دندان را پوشش می‌دهد. دندانپزشکان برای درمان این مشکل، با درنظر گرفتن برخی عوامل ممکن است توصیه کنند که لثه روی دندان برداشته شده و یا دندان کشیده شود. گاهی اوقات بهترین رویکرد، صرفا درمان علائم بیماری است.
پری کرونیت چیست؟
پِری کرونیت (Pericoronitis) به عفونت باکتریایی گفته می شود که در بافتهای نرم اطراف تاج دندان (بخش سفید رنگ دندان که بیرون از لثه قرار دارد) اتفاق می افتد.درباره همه چیز درباره حساسیت دندان را بخوانید.
“پری” به معنی اطراف و “کرون” به معنی تاج دندان و پسوند “یت” به معنی التهاب است بنابراین پری کرونیت به معنی التهاب اطراف تاج دندان می باشد.
چه عواملی باعث پری کرونیت می شود؟
پری کرونیت می تواند هنگامی ایجاد شود که دندانهای عقل فقط تا حد کمی بیرون بیایند ( لثه را بشکافند ). و این امر اجازه می دهد تا باکتری ها به اطراف دندان وارد شوند و باعث ایجاد عفونت شوند. در موارد مبتلا به پری کرونیت ، مواد غذایی یا پلاک ( لایه ی نازک باکتریایی که بعد از خوردن غذا ، روی دندان باقی می ماند ) ممکن است زیر یک فلپ لثه در اطراف دندان گرفتار شود. اگر در آنجا بماند ، می تواند لثه را تحریک کرده و منجر به پری کرونیت شود. اگر پری کرونیت شدید باشد ، تورم و عفونت ممکن است فراتر از فک ، تا گونه و گردن گسترش یابد.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله بهترین جراح فک و صورت در تهران را بخوانید.
علائم پری کرونیت چیست؟
علائم پری کرونیت می تواند شامل :
- درد
- عفونت
- تورم در بافت لثه ( ناشی از انباشتگی مایعات )
- احساس طعم بد در دهان ( ناشی از تراوش چرک از لثه )
- تورم غدد لنفاوی در گردن
- مشکل در باز کردن دهان
چگونه پری کرونیت تشخیص داده می شود؟
دندانپزشک شما دندانهای عقل شما را معاینه می کند تا ببیند که چگونه از لثه بیرون می آیند و تعیین می کنند که آیا آنها تا مقداری کافی بیرون آمده اند یا خیر. . البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله ارتودنسی بنفش را بخوانید.
ممکن است او به طور مرتب از اشعه ایکس برای عکسبرداری استفاده کند تا تراز دندانهای عقل را برای بیرون آمدن مشخص کند. دندانپزشک شما همچنین به علائمی نظیر تورم یا عفونت توجه خواهد کرد و وجود فلپ لثه را در اطراف دندان عقل نیز بررسی می کند.
چگونه پری کرونیت درمان می شود؟
اگر پری کرونیت محدود به دندان است (برای مثال ، اگر درد و تورم گسترش نیافته است) ، با شستشوی دهان خود با آب نمک گرم آن را درمان کنید. همچنین باید اطمینان حاصل کنید که هیچ غذایی در زیر فلپ لثه گیر افتاده نباشد.
اگر دندان ، فک و گونه شما متورم شده و درد دارد ، سریعاً به دندانپزشک مراجعه کنید. او می تواند عفونت را با آنتی بیوتیک ها درمان کند (معمولاً پنی سیلین ، مگر اینکه به پنی سیلین حساسیت داشته باشید). همچنین می توانید از داروهای تسکین دهنده درد مانند آسپرین ، استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید. دندانپزشک همچنین ممکن است داروی ضد درد دیگری را برای شما تجویز کند.
- بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: متخصص ترمیمی و زیبایی دندان
اگر درد و التهاب شدید باشد ، یا در صورت عود مجدد پری کرونیت ، ممکن است لازم باشد که جراحی دهان و دندان برای از بین بردن فلپ لثه یا دندان عقل انجام شود. دندانپزشک شما می تواند به طوری که مناسب شما باشد، شما را به جراح دهان و فک و صورت ارجاع دهد. برای کاهش درد و التهاب همراه با پری کرونیت می توان از لیزر سطح پایین استفاده کرد.
یکی از راه های مقابله با بیماری پری کرونیت، خارج کردن دندان عقل است که در زیر به آن ( در دو گروه سنی بزرگسالان و نوجوانان ) می پردازیم.
کشیدن دندانهای عقل : آنچه بزرگسالان باید انتظار داشته باشند
دندانپزشک شما می گوید زمان آن است که دندانهای عقل خود را بکشید. او ممکن است شما را به یک جراح دهان و دندان ارجاع دهد ، که این جراح، عمل را در مطب خود انجام می دهد. فقط چند روز طول می کشد تا شما بهبود پیدا کنید و به حالت عادی بازگردید.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله جراحی فرنوم چیست؟ را بخوانید.
چرا باید آنها را بکشیم؟
همانطور که گفته شد ، دندان های عقل ، مجموعه ی سوم از دندان های آسیای عقبی دهان است. آنها معمولاً در سنین 17 تا 25 سالگی ظهور می کنند و در عکسبرداری با استفاده از پرتوهای ایکس مشاهده می شوند. بیشتر مردم آنها را به یکی از این دلایل خارج می کنند :
- پری کرونیت : همانطور که گفته شد بیماری پری کرونیت می تواند موجب آن شود که شما مجبور شوید دندان عقل خود را خارج کنید.
- آنها تحت فشار قرار گرفته اند : از آنجا که آنها پس از چندین سال در دهان شما ظهور کرده اند ، دندانهای عقل ممکن است به طور عادی و معمولی بیرون نیایند. آنها می توانند در ناحیه فک یا لثه شما گیر بیفتند ، که می تواند دردناک باشد.
- آنها با زاویه ای اشتباه بیرون می آیند : آنها ممکن است در زاویه ای اشتباه، علیه دندانهای دیگر شما بیرون آمده و آنها را تحت فشار قرار دهند.
- دهان شما به اندازه کافی بزرگ نیست : فک شما جای کافی برای اضافه کردن مجموعه ی جدید از دندان های آسیا را ندارد.
- دندان های عقل شما دچار سوراخ شدگی یا بیماری لثه شود : در این حالت شاید نتوانسته اید با مسواک یا نخ دندان به دندانهای عقل خود برسید.
جراحی
کشیدن دندان عقل مستلزم انجام یک عمل جراحی است که توسط دندانپزشک یا جراح دهان انجام می‌شود و طی آن یک یا چند دندان عقل از دهان خارج می‌شود.
قبل از جراحی
سه نوع بیهوشی وجود دارد که بسته به ماهیت جراحی مورد نظر و سطح تحمل درد بیمار، در نهایت از یکی از آنها برای بی‌هوش یا بی‌حس کردن استفاده می‌شود:
بی‌حسی موضعی: برای بی‌حسی موضعی ماده بی‌حسی در محل استخراج دندان تزریق می‌شود. قبل از تزریق دندانپزشک از یک بی‌حس کننده سطحی استفاده می‌کند. بیمار در طول این نوع بیهوشی بیدار است و اگرچه تا حدودی فشار و یا حرکات را احساس می‌کند، اما نباید درد داشته باشد.
بیهوشی ملایم یا آرام‌بخشی: بیهوشی آرام‌بخشی برای افرادی که مناسب است که از سوزن نترسند، ماده آرامبخش مستقیما به یکی از ورید‌های بازوی بیمار تزریق می‌شود. در زمان تاثیر این نوع آرامبخش بیمار اصلا هشیار نیست، به این معنی که در طول جراحی بیمار در حالت خواب بوده و دردی احساس نمی‌کند. علاوه بر آن جراح لثه‌ها را نیز با بی‌حس کننده و یا تزریق بی‌حسی موضعی، بی‌حس‌می‌کند.
بیهوشی عمومی: اگر از سوزن و آمپول خوشتان نیاید، ممکن است بیهوشی عمومی برایتان مناسبتر باشد، زیرا در این روش ماده بیهوشی به جای آنکه به صورت وریدی تزریق شود، از راه تنفس (دم) وارد بدن شخص می‌شود. در بیهوشی عمومی هم شبیه بیهوشی ملایم، در تمام مراحل بیمار خواب است و میزان مصرف دارو، تنفس، دمای بدن، ضربان قلب و فشار خون تحت نظارت تیم جراحی قرار دارد.
در طول جراحی
دندانپزشک یا جراح برشی در خط لثه ایجاد می‌کند تا لایه اضافی لثه (فلپ) هم از روی دندان‌ها و هم استخوان زیر آن کنار برود. حال هر استخوانی که مسیر دسترسی به دندان را مسدود کرده باشد، را از روی ان برمی‌دارد. سپس دندان را تکه تکه می‌کند، تا خارج کردن آن از دهان راحتتر شود. پس از آن دندان و تمامی ذرات باقی مانده از آن در اطراف خط لثه یا استخوان را کاملا خارج می‌نماید. سپس زخم را بخیه زده و برای جلوگیری از خونریزی و کمک به لخته شدن خون روی ناحیه عمل یک گاز استریل قرار می‌دهد.
بعد از جراحی
پس از جراحی ، تا زمانی که اثر بیهوشی برطرف شود، بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود مگر اینکه بیمار بخواهد تا زمان به هوش آمدن روی همان صندلی جراحی بماند.
کارهایی که باید انجام دهید:
- به دستور‌العمل‌های دندانپزشک خود تا زمان بهبودی عمل کنید. از آنجا که زخمی در دهان وجود دارد، حتما از توصیه‌های جراح دندانپزشک خود پیروی کنید تا دهانتان هرچه سریعتر و بدون عوارض بیشتر التیام پیدا کند.
- بعد از جراحی بقیه روز را استراحت کنید. شما میتوانید یک روز بعد از عمل برنامه‌های عادی خود را از سر بگیرید، اما حداقل تا یک هفته، تا زمانی که زخم‌های جراحی بهبود پیدا کنند، انجام فعالیت‌های شدید خود را محدود نمایید.
- تا یکی دو روز بعد از عمل جراحی از غذاهای نرم استفاده کنید. غذاهایی مثل پوره سیب و ماست نیازهای تغذیه‌ای شما را براورده کرده و در عین حال فرودادن‌شان آسان است. به این شکل از عفونت ناحیه عمل جلوگیری می‌شود.
- اگر بعد از عمل درد داشتید از داروهای مسکنی که حاوی استامینوفن هستند استفاده کنید. اگر درد ادامه پیدا کند، با دندانپزشک یا جراح خود تماس بگیرید، ممکن است بتواند چیزی قویتر تجویز کند. همچنین استفاده از یخ روی گونه می‌تواند به کاهش دردهای جزئی کمک کند.
- تا یک هفتهپس از جراحی، بعد از هر وعده غذایی و هر چند ساعت یکبار، دهان خود را با آب نمک گرم (یک لیوان آب با 1/2 قاشق چای خوری نمک) شستشو دهید. شما میتوانید یکی دو روز بعد از عمل دوباره مسواک بزنید اما در هنگام مسواک زدن در مراقب ناحیه عمل و نواحی نزدیک آن باشید.
کارهایی که نباید انجام دهید:
- برای چند روز اول از نوشیدن نوشیدنی‌های شیرین، کافئین‌دار و نوشابه‌های گازدار خودداری کنید. در عوض، مقدار زیادی آب بنوشید. از نی استفاده نکنید زیرا هنگام مکیدن ممکن است سهوا لخته خونی که روی زخم بسته شده کنده شده و در روند بهبودی تاخیر ایجاد شود.
- از خوردن غذاهایی که نیاز به جویدن زیاد دارند، یا خیلی پر ادویه و تندند و یا بین دندان‌ها گیر می‌کنند خودداری کنید.
- از انجام هر کاری که مستلزم تف کردن و اب دهان انداختن باشد اجتناب کنید زیرا این کار ممکن است باعث کنده شدن دلمه خون روی زخم شود. اگر فکر می‌کنید گاز استریل روی محل جراحی باید تعویض شود، درباره ان با دندانپزشک یا جراح خود مشورت نمایید. تورم و کبودی پس از عمل طبیعی است، اما این شرایط باید طی چند روز با استفاده از کمپرس یخ بهبود یابد.
- یکی دو روز اول بعد از جراحی از مسواک زدن، آب دهان انداختن و یا استفاده از دهانشویه اجتناب کنید.
- از کشیدن سیگار و جویدن تنباکو اجتناب کنید. زیرا مصرف هر نوع محصول توتون و تنباکو پس از جراحی دهان به طور جدی می‌تواند روند بهبودی را به تعویق انداخته و خطر ابتلا به عوارض یا عفونت را افزایش دهد.
اگر بخیه‌هایی که برایتان زده شده خود به خود جذب می‌شوند ، تا چند هفته ناپدید خواهند شد. اما اگر بخیه‌ها از نوعی هستند که باید کشیده شوند، احتمالا دندانپزشک شما از قبل یک وقت ملاقات برای این کار تنظیم خواهد کرد.
درمان‌های خانگی
اگرچه مراجعه به دندانپزشک یا جراح دهان برای پی‌گیری یک برنامه درمانی مناسب بسیار مهم است، اما درمان‌های خانگی نیز وجود دارند که خود دندانپزشک‌ها هم معمولا انجام ان‌ها را توصیه می‌کنند. از این روش‌های درمانی باید در کنار درمان حرفه‌ای استفاده کرد، و نه به عنوان جایگزین آن. درمان‌های خانگی عبارتند از:
ضد عفونی کردن دهان با آب نمک
آب نمکی معمولی دارای اثر ضد التهابی است. این محلول همچنین ضد عفونی کننده‌ای است که می‌تواند باکتری‌هایی که در دهان رشد می‌کنند را از بین ببرد. برای این کار یک قاشق چای خوری نمک را در یک فنجان آب جوش ریخته و حدود 30 ثانیه در دهان خوب حرکت دهید و سپس بیرون بریزید. علاوه بر این غرغره اب نمک در دهان، کمک می‌کند تا ذرات غذا و سایر آلودگی‌ها از دهان خارج و شسته شوند.
از کمپرس یخ برای کاهش درد و التهاب استفاده کنید
یخ می‌تواند التهاب بافت لثه را کاهش دهد. یخ را در یک کیسه پلاستیکی زیپ‌دار قرار داده، سپس در یک حوله نازک و تمیز پیچیده و 3 تا 4 بار در روز هر بار به مدت 15 دقیقه روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید.
دهان خود را با دهانشویه ضد التهابی مریم‌گلی شستشو دهید
گیاه مریم‌گلی خواص ضد‌التهابی و ضد باکتریایی دارد که می‌تواند التهاب و خونریزی لثه را درمان کرده و درد را تسکین دهد. یک قاشق چایخوری مریم‌گلی خشک یا تازه خرد شده را به یک لیوان آب جوش اضافه کرده و 10 دقیقه بجوشانید. مخلوط را صاف کرده، اجازه دهید سرد شود، دهانشویه مریم‌گلی شما آماده استفاده است. این محلول را در دهان خود حدود 5 دقیقه حرکت دهید و غرغره کنید. این کار را دو یا سه بار در روز تکرار کنید.
استفاده از چای سبز به عنوان دهانشویه برای تسکین درد
دهانشویه چای سبز می‌تواند درد بعد از جراحی خارج کردن دندانهای آسیای آسیب‌دیده را کاهش دهد. افرادی که بعد از عمل دهان خود را با چای سبز شستشو داده‌اند، از میزان کمتری داروی مسکن استفاده کرده‌اند. بنابراین یک فنجان چای سبز برای خود دم کنید و از آن به عنوان دهانشویه استفاده کنید تا درد ناشی از پریکورونیت را کاهش دهد.
سخن پایانی
شما در این مقاله با پری کرونیت آشنا شدید. همچنین از علل و علائم تا درمان های آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
معمولاً با درد در زاویه فک شروع می شود که می تواند با جویدن افزایش یابد و تا جایی که ممکن است درد به گوش ها نیز برسد. حتی احساس درد شدید هنگام صحبت کردن و اغلب محدودیت باز شدن دهان، مشکل در بلع، بوی بد دهان . گاهی اوقات ممکن است التهاب غدد لنفاوی زیر فکی نیز وجود داشته باشد که معمولاً سفت و دردناک است. وجود چرک هنگام لمس لثه اطراف دندان عقل. پیشرفته ترین مرحله پریکورونیت می تواند آبسه ای را نشان دهد که می تواند به نواحی مختلف دهان یا حلق گسترش یابد. همچنین ممکن است حالت کسالت همراه با لرز و تب وجود داشته باشد.
پریکورونیت به دلیل کمبود فضا در زمان رویش دندان عقل است. بیشتر آسیب های پریکورونیت زمانی اتفاق می افتد که دندان مولر سوم در مرحله رویش قرار دارد.
