پری کرونیت زمانی اتفاق می‌افتد که دندان عقل فضای کافی برای بیرون آمدن از لثه را نداشته باشد.در نتیجه، ممکن است تنها تا حدی از طریق لثه بیرون بزنند که شاید منجر به التهاب و عفونت بافت نرم اطراف دندان عقل شود. اگر دندان عقل فقط بخشی از برآمدگی باشد، ممکن است فلپ های لثه ای ایجاد شوند. این فلپ ها مناطقی هستند که غذا می تواند به دام بیفتد و باکتری ها می توانند باعث ایجاد عفونت شوند. پریکورونیت یعنی التهاب بافتی که اطراف دندان را احاطه کرده است و در بین بزرگسالان شایع است. این التهاب به دلایل مختلفی مثل دندان عقل و دندانهای نیمه و نهفته اتفاق می‌افتد. در این مقاله با بیماری پریکورونیت، علائم و درمان خانگی و جراحی آن آشنا شوید.
فهرست مطالب
- پری چیست؟
- pericoronitis چیست؟
- پری کرونیت دندان چیست؟
- چه عواملی باعث پری کرونیت می شود؟
- علائم پری کرونیت چیست؟
- چگونه پری کرونیت دندان تشخیص داده می شود؟
- درمان پری کرونیت چگونه است؟
- درباره دندان عقل و تورم غدد لنفاوی
- عوارض پریکورونیت چیست؟
- درد و عفونت پری کرونیت چند روز طول می کشد؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
پری چیست؟
“پری” به معنی اطراف و “کرون” به معنی تاج دندان و پسوند “یت” به معنی التهاب است بنابراین پری کرونیت به معنی التهاب اطراف تاج دندان می باشد.
pericoronitis چیست؟
پِری کرونیت (Pericoronitis) به عفونت باکتریایی گفته می شود که در بافتهای نرم اطراف تاج دندان (بخش سفید رنگ دندان که بیرون از لثه قرار دارد) اتفاق می افتد.
“پری” به معنی اطراف و “کرون” به معنی تاج دندان و پسوند “یت” به معنی التهاب است بنابراین پری کرونیت به معنی التهاب اطراف تاج دندان می باشد. (اپکس دندان کجاست)
پری کرونیت دندان چیست؟
پری کورونیت دندان یک بیماری یا اختلال دندانی است که لثه های اطراف دندان عقل را درگیر می کند. این وضعیت می تواند از آسیب جزئی به دندان عقل و یا بهداشت ضعیف دندان ایجاد شود. در این شرایط دسترسی به دندان با نخ دندان یا مسواک زدن دشوارتر می شود.
اکثر بیماران مبتلا به پری کورونیت دارای فلپ بافت لثه ای هستند که تاج دندان عقل در حال رویش یا دندان ها را می پوشاند، بنابراین باعث گسترش باکتری و عفونت پری کورونیت در وهله اول می شود.
چه عواملی باعث پری کرونیت می شود؟
پری کرونیت می تواند هنگامی ایجاد شود که دندانهای عقل فقط تا حد کمی بیرون بیایند ( لثه را بشکافند ). و این امر اجازه می دهد تا باکتری ها به اطراف دندان وارد شوند و باعث ایجاد عفونت شوند. در موارد مبتلا به پری کرونیت ، مواد غذایی یا پلاک ( لایه ی نازک باکتریایی که بعد از خوردن غذا ، روی دندان باقی می ماند ) ممکن است زیر یک فلپ لثه در اطراف دندان گرفتار شود.
اگر در آنجا بماند ، می تواند لثه را تحریک کرده و منجر به پری کرونیت شود. اگر پری کرونیت شدید باشد ، تورم و عفونت ممکن است فراتر از فک ، تا گونه و گردن گسترش یابد. (وسایل دندان پزشکی)
علائم پری کرونیت چیست؟
پری کورونیت می تواند منجر به بروز علائم مختلفی شود. آنها می توانند بر اساس مزمن یا حاد بودن این بیماری، مورد به مورد متفاوت باشند. علائم کلی پری کورونیت در سراسر بدن شامل موارد زیر است:
- تب
- درد
- عفونت و التهاب
- التهاب غدد لنفاوی گردن
- انتشار درد در فک، گردن و گونه
- درد ناشی از لثه در اطراف دندان عقل
- مشکل در باز کردن دهان به دلیل قفل شدن
- التهاب بافت لثه به دلیل تجمع چرک
- طعم بد در دهان ناشی از نشت چرک از لثه
- چرک یا مواد زرد، قهوه ای یا سفید غنی از پروتئین در محل عفونت وجود دارد.
در مورد پری کورونیت حاد یا ناگهانی، آنها علائم زیر را شامل می شوند:
- ترشحات چرکی
- تورم بافت لثه
- درد هنگام بلع
- درد شدید در نزدیکی دندان های پشت شما
در همین حال، پری کورونیت مزمن یا طولانی مدت علائم زیر را نشان می دهد:
- بوی بد دهان
- درد کسل کننده یا خفیف که 1-2 روز طول می کشد.
- طعم بد و تلخ در دهان به دلیل ترشح چرک
چگونه پری کرونیت دندان تشخیص داده می شود؟
دندانپزشک شما دندانهای عقل شما را معاینه می کند تا ببیند که چگونه از لثه بیرون می آیند و تعیین می کنند که آیا آنها تا مقداری کافی بیرون آمده اند یا خیر.
ممکن است او به طور مرتب از اشعه ایکس برای عکسبرداری استفاده کند تا تراز دندانهای عقل را برای بیرون آمدن مشخص کند. دندانپزشک شما همچنین به علائمی نظیر تورم یا عفونت توجه خواهد کرد و وجود فلپ لثه را در اطراف دندان عقل نیز بررسی می کند. (هزینه ی جراحی لثه)
درمان پری کرونیت چگونه است؟
اگر پری کرونیت محدود به دندان است (برای مثال ، اگر درد و تورم گسترش نیافته است) ، با شستشوی دهان خود با آب نمک گرم آن را درمان کنید. همچنین باید اطمینان حاصل کنید که هیچ غذایی در زیر فلپ لثه گیر افتاده نباشد. اگر دندان ، فک و گونه شما متورم شده و درد دارد ، سریعاً به دندانپزشک مراجعه کنید. او می تواند عفونت را با آنتی بیوتیک ها درمان کند (معمولاً پنی سیلین ، مگر اینکه به پنی سیلین حساسیت داشته باشید). همچنین می توانید از داروهای تسکین دهنده درد مانند آسپرین ، استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید. دندانپزشک همچنین ممکن است داروی ضد درد دیگری را برای شما تجویز کند.
اگر درد و التهاب شدید باشد ، یا در صورت عود مجدد پری کرونیت ، ممکن است لازم باشد که جراحی دهان و دندان برای از بین بردن فلپ لثه یا دندان عقل انجام شود. دندانپزشک شما می تواند به طوری که مناسب شما باشد، شما را به جراح دهان و فک و صورت ارجاع دهد. برای کاهش درد و التهاب همراه با پری کرونیت می توان از لیزر سطح پایین استفاده کرد.
یکی از راه های مقابله با بیماری پری کرونیت، خارج کردن دندان عقل است که در زیر به آن ( در دو گروه سنی بزرگسالان و نوجوانان ) می پردازیم.
1- کشیدن دندانهای عقل
دندانپزشک شما می گوید زمان آن است که دندانهای عقل خود را بکشید. او ممکن است شما را به یک جراح دهان و دندان ارجاع دهد ، که این جراح، عمل را در مطب خود انجام می دهد. فقط چند روز طول می کشد تا شما بهبود پیدا کنید و به حالت عادی بازگردید.
همانطور که گفته شد ، دندان های عقل ، مجموعه ی سوم از دندان های آسیای عقبی دهان است. آنها معمولاً در سنین 17 تا 25 سالگی ظهور می کنند و در عکسبرداری با استفاده از پرتوهای ایکس مشاهده می شوند. بیشتر مردم آنها را به یکی از این دلایل خارج می کنند :
- پری کرونیت : همانطور که گفته شد بیماری پری کرونیت می تواند موجب آن شود که شما مجبور شوید دندان عقل خود را خارج کنید.
- آنها تحت فشار قرار گرفته اند : از آنجا که آنها پس از چندین سال در دهان شما ظهور کرده اند ، دندانهای عقل ممکن است به طور عادی و معمولی بیرون نیایند. آنها می توانند در ناحیه فک یا لثه شما گیر بیفتند ، که می تواند دردناک باشد.
- آنها با زاویه ای اشتباه بیرون می آیند : آنها ممکن است در زاویه ای اشتباه، علیه دندانهای دیگر شما بیرون آمده و آنها را تحت فشار قرار دهند.
- دهان شما به اندازه کافی بزرگ نیست : فک شما جای کافی برای اضافه کردن مجموعه ی جدید از دندان های آسیا را ندارد.
- دندان های عقل شما دچار سوراخ شدگی یا بیماری لثه شود : در این حالت شاید نتوانسته اید با مسواک یا نخ دندان به دندانهای عقل خود برسید.
2- جراحی
کشیدن دندان عقل مستلزم انجام یک عمل جراحی است که توسط دندانپزشک یا جراح دهان انجام می‌شود و طی آن یک یا چند دندان عقل از دهان خارج می‌شود. (خمیر دندان مریدنت برای کامپوزیت)
قبل از جراحی:
سه نوع بیهوشی وجود دارد که بسته به ماهیت جراحی مورد نظر و سطح تحمل درد بیمار، در نهایت از یکی از آنها برای بی‌هوش یا بی‌حس کردن استفاده می‌شود:
- بی‌حسی موضعی: برای بی‌حسی موضعی ماده بی‌حسی در محل استخراج دندان تزریق می‌شود. قبل از تزریق دندانپزشک از یک بی‌حس کننده سطحی استفاده می‌کند. بیمار در طول این نوع بیهوشی بیدار است و اگرچه تا حدودی فشار و یا حرکات را احساس می‌کند، اما نباید درد داشته باشد.
- بیهوشی ملایم یا آرام‌بخشی: بیهوشی آرام‌بخشی برای افرادی که مناسب است که از سوزن نترسند، ماده آرامبخش مستقیما به یکی از ورید‌های بازوی بیمار تزریق می‌شود. در زمان تاثیر این نوع آرامبخش بیمار اصلا هشیار نیست، به این معنی که در طول جراحی بیمار در حالت خواب بوده و دردی احساس نمی‌کند. علاوه بر آن جراح لثه‌ها را نیز با بی‌حس کننده و یا تزریق بی‌حسی موضعی، بی‌حس‌می‌کند.
- بیهوشی عمومی: اگر از سوزن و آمپول خوشتان نیاید، ممکن است بیهوشی عمومی برایتان مناسبتر باشد، زیرا در این روش ماده بیهوشی به جای آنکه به صورت وریدی تزریق شود، از راه تنفس (دم) وارد بدن شخص می‌شود. در بیهوشی عمومی هم شبیه بیهوشی ملایم، در تمام مراحل بیمار خواب است و میزان مصرف دارو، تنفس، دمای بدن، ضربان قلب و فشار خون تحت نظارت تیم جراحی قرار دارد.
در طول جراحی:
دندانپزشک یا جراح برشی در خط لثه ایجاد می‌کند تا لایه اضافی لثه (فلپ) هم از روی دندان‌ها و هم استخوان زیر آن کنار برود. حال هر استخوانی که مسیر دسترسی به دندان را مسدود کرده باشد، را از روی ان برمی‌دارد. سپس دندان را تکه تکه می‌کند، تا خارج کردن آن از دهان راحتتر شود. پس از آن دندان و تمامی ذرات باقی مانده از آن در اطراف خط لثه یا استخوان را کاملا خارج می‌نماید. سپس زخم را بخیه زده و برای جلوگیری از خونریزی و کمک به لخته شدن خون روی ناحیه عمل یک گاز استریل قرار می‌دهد.
بعد از جراحی:
پس از جراحی ، تا زمانی که اثر بیهوشی برطرف شود، بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود مگر اینکه بیمار بخواهد تا زمان به هوش آمدن روی همان صندلی جراحی بماند. (شرکت های مواد مصرفی دندانپزشکی)
کارهایی که باید انجام دهید:
- به دستور‌العمل‌های دندانپزشک خود تا زمان بهبودی عمل کنید. از آنجا که زخمی در دهان وجود دارد، حتما از توصیه‌های جراح دندانپزشک خود پیروی کنید تا دهانتان هرچه سریعتر و بدون عوارض بیشتر التیام پیدا کند.
- بعد از جراحی بقیه روز را استراحت کنید. شما می‌توانید یک روز بعد از عمل برنامه‌های عادی خود را از سر بگیرید، اما حداقل تا یک هفته، تا زمانی که زخم‌های جراحی بهبود پیدا کنند، انجام فعالیت‌های شدید خود را محدود نمایید.
- تا یکی دو روز بعد از عمل جراحی از غذاهای نرم استفاده کنید. غذاهایی مثل پوره سیب و ماست نیازهای تغذیه‌ای شما را براورده کرده و در عین حال فرودادن‌شان آسان است. به این شکل از عفونت ناحیه عمل جلوگیری می‌شود.
- اگر بعد از عمل درد داشتید از داروهای مسکنی که حاوی استامینوفن هستند استفاده کنید. اگر درد ادامه پیدا کند، با دندانپزشک یا جراح خود تماس بگیرید، ممکن است بتواند چیزی قویتر تجویز کند. همچنین استفاده از یخ روی گونه می‌تواند به کاهش دردهای جزئی کمک کند.
- تا یک هفتهپس از جراحی، بعد از هر وعده غذایی و هر چند ساعت یکبار، دهان خود را با آب نمک گرم (یک لیوان آب با 1/2 قاشق چای خوری نمک) شستشو دهید. شما می‌توانید یکی دو روز بعد از عمل دوباره مسواک بزنید اما در هنگام مسواک زدن در مراقب ناحیه عمل و نواحی نزدیک آن باشید.
کارهایی که نباید انجام دهید:
- برای چند روز اول از نوشیدن نوشیدنی‌های شیرین، کافئین‌دار و نوشابه‌های گازدار خودداری کنید. در عوض، مقدار زیادی آب بنوشید. از نی استفاده نکنید زیرا هنگام مکیدن ممکن است سهوا لخته خونی که روی زخم بسته شده کنده شده و در روند بهبودی تاخیر ایجاد شود.
- از خوردن غذاهایی که نیاز به جویدن زیاد دارند، یا خیلی پر ادویه و تندند و یا بین دندان‌ها گیر می‌کنند خودداری کنید.
- از انجام هر کاری که مستلزم تف کردن و اب دهان انداختن باشد اجتناب کنید زیرا این کار ممکن است باعث کنده شدن دلمه خون روی زخم شود. اگر فکر می‌کنید گاز استریل روی محل جراحی باید تعویض شود، درباره ان با دندانپزشک یا جراح خود مشورت نمایید. تورم و کبودی پس از عمل طبیعی است، اما این شرایط باید طی چند روز با استفاده از کمپرس یخ بهبود یابد.
- یکی دو روز اول بعد از جراحی از مسواک زدن، آب دهان انداختن و یا استفاده از دهانشویه اجتناب کنید.
- از کشیدن سیگار و جویدن تنباکو اجتناب کنید. زیرا مصرف هر نوع محصول توتون و تنباکو پس از جراحی دهان به طور جدی می‌تواند روند بهبودی را به تعویق انداخته و خطر ابتلا به عوارض یا عفونت را افزایش دهد.
اگر بخیه‌هایی که برایتان زده شده خود به خود جذب می‌شوند ، تا چند هفته ناپدید خواهند شد. اما اگر بخیه‌ها از نوعی هستند که باید کشیده شوند، احتمالا دندانپزشک شما از قبل یک وقت ملاقات برای این کار تنظیم خواهد کرد.
3- درمان خانگی پری کرونیت
اگرچه مراجعه به دندانپزشک یا جراح دهان برای پی‌گیری یک برنامه درمانی مناسب بسیار مهم است، اما درمان‌های خانگی نیز وجود دارند که خود دندانپزشک‌ها هم معمولا انجام ان‌ها را توصیه می‌کنند. از این روش‌های درمانی باید در کنار درمان حرفه‌ای استفاده کرد، و نه به عنوان جایگزین آن. درمان‌های خانگی عبارتند از:
ضد عفونی کردن دهان با آب نمک:
آب نمکی معمولی دارای اثر ضد التهابی است. این محلول همچنین ضد عفونی کننده‌ای است که می‌تواند باکتری‌هایی که در دهان رشد می‌کنند را از بین ببرد. برای این کار یک قاشق چای خوری نمک را در یک فنجان آب جوش ریخته و حدود 30 ثانیه در دهان خوب حرکت دهید و سپس بیرون بریزید.
علاوه بر این غرغره اب نمک در دهان، کمک می‌کند تا ذرات غذا و سایر آلودگی‌ها از دهان خارج و شسته شوند. (مضرات لمینت دندان)
از کمپرس یخ برای کاهش درد و التهاب استفاده کنید:
یخ می‌تواند التهاب بافت لثه را کاهش دهد. یخ را در یک کیسه پلاستیکی زیپ‌دار قرار داده، سپس در یک حوله نازک و تمیز پیچیده و 3 تا 4 بار در روز هر بار به مدت 15 دقیقه روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید.
دهان خود را با دهانشویه ضد التهابی مریم‌گلی شستشو دهید:
گیاه مریم‌گلی خواص ضد‌التهابی و ضد باکتریایی دارد که می‌تواند التهاب و خونریزی لثه را درمان کرده و درد را تسکین دهد. یک قاشق چایخوری مریم‌گلی خشک یا تازه خرد شده را به یک لیوان آب جوش اضافه کرده و 10 دقیقه بجوشانید. مخلوط را صاف کرده، اجازه دهید سرد شود، دهانشویه مریم‌گلی شما آماده استفاده است. این محلول را در دهان خود حدود 5 دقیقه حرکت دهید و غرغره کنید. این کار را دو یا سه بار در روز تکرار کنید.
استفاده از چای سبز به عنوان دهانشویه برای تسکین درد:
دهانشویه چای سبز می‌تواند درد بعد از جراحی خارج کردن دندانهای آسیای آسیب‌دیده را کاهش دهد. افرادی که بعد از عمل دهان خود را با چای سبز شستشو داده‌اند، از میزان کمتری داروی مسکن استفاده کرده‌اند. بنابراین یک فنجان چای سبز برای خود دم کنید و از آن به عنوان دهانشویه استفاده کنید تا درد ناشی از پریکورونیت را کاهش دهد.
درباره دندان عقل و تورم غدد لنفاوی
دندان عقل با توجه به موقعیت خاصی که در دهان دارد، نسبت به سایر دندان‌ها احتمال عفونی شدن آن بیشتر است. زیرا مسواک زدن و نخ دندان کشیدن آن دشوارتر است. ازاین‌رو این دندان‌ها معمولا یا به خوبی تمیز نمی‌شوند و یا اینکه کلا فراموش می‌شوند، این مسئله موجب می‌شود که باقیمانده غذا، پلاک و سایر مواد ریز میان دندان‌ها انباشته شوند و به عاملی برای رشد باکتری‌ها تبدیل شوند. این شرایط موجب عفونی شدن دندان عقل می‌گردد.
عفونت دندان عقل یا همان پری کرونیت می‌تواند خیلی ناراحت کننده باشد و موجب التهاب لثه اطراف دندان شود. افرادی که درگیر این مشکل شده‌اند علائمی مانند درد، احساس مزه های ناخوشایند، تورم فک، تورم غدد لنفاوی و گردن را تجربه می‌کنند که به دلیل وجود باکتری‌ها در جرم دندان یا پلاک است. (حفره خشک)
با توجه به اینکه بیرون آمدن دندان عقل از لثه پروسه طولانی‌تری دارد لثه اطراف آن حساس‌تر شده و بیشتر در معرض عفونت قرار دارد. ازاین‌رو اگر به نکات بهداشتی دهان و دندان توجه نشود می‌تواند عفونت دندان عقل و لثه را به دنبال داشته باشد.
عوارض پریکورونیت چیست؟
درد و تورم در اطراف دندان عقل یا لثه دندان تنها علائم پری کورونیت نیست. آنها همچنین عوارض اصلی آن هستند.
- گزش های دردناک و اختلال در بلع: در صورت بروز بیماری شدید ممکن است هنگام گاز گرفتن یا بلع غذا و همچنین صحبت کردن مشکل داشته باشید. مواردی نیز وجود دارد که در آن عفونت می تواند بدتر شود و از مولر سوم آسیب دیده به سایر نواحی مجاور دهان مانند سایر دندان های آسیاب تا غدد لنفاوی گردن انتشار یابد.
- انتشار عفونت از طریق جریان خون: هنگامی که عفونت در بدن انتشار یابد، ممکن است به گردن و سر شما سرایت کند. حتی این شرایط می تواند به اندازه کافی خطرناک شود. این عفونت ممکن است از طریق جریان خون گسترش یابد و منجر به سپسیس شود. پری کورونیت می تواند با بدتر شدن آنقدر خطرناک شود که باعث ایجاد آنژین لودویگ شود. البته این موارد به ندرت رخ می دهد.
- آنژین لودویگ: آنژین لودویگ یک عارضه نادر و جدی است که در کف دهان، زیر زبان اتفاق می افتد. علت آن عفونت باکتریایی بدی است که به دلیل آبسه چرکی دندان در مرکز دندان ایجاد می شود. در این شرایط ترشحات پوستی پری کورونیت از فلپ لثه آلوده ایجاد می شود. همچنین می تواند به دلیل سایر آسیب ها و عفونت های دهانی رخ دهد.
درد و عفونت پری کرونیت چند روز طول می کشد؟
به وجود آمدن این عفونت به دلیل وجود بهداشت نامناسب دهان و دندان است. افرادی که دارای میزان بالای پلاک باکتریایی دهان هستند، بیشتر از این آسیب شناسی رنج می برند. دما و رطوبت این ناحیه عفونت آن را تسهیل می کند، به حدی که در پیچیده ترین موارد می تواند منجر به پیدایش چرک شود و در نهایت بر نواحی عفونی تأثیر بگذارد یا حتی باعث درد در گوش شود. (هزینه درمان ریشه)
برای کاهش عفونت، توصیه می کنیم محل را به خوبی مسواک بزنید و با کلرهگزیدین شستشو دهید. اما اگر این عفونت پیشرفته است، باید برای تجویز آنتی بیوتیک نزد دندانپزشک خود بروید. معمولا پس از چند روز آنتی بیوتیک عفونت و درد را کاهش می دهد. هنگامی که عفونت فروکش کرد، دندانپزشک می تواند درمان مناسب دندانپزشکی را برای هر مورد خاص انجام دهد. در همین حال، دندانپزشک شما در کلینیک نیز می تواند مسکن و داروی ضد التهاب را تجویز کند.
سخن پایانی
شما در این مقاله با پری کرونیت آشنا شدید. همچنین از علل و علائم تا درمان های پریکورونیت آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود. (فیلم ایمپلنت دندان جلو)
سوالات متداول
معمولاً با درد در زاویه فک شروع می شود که می تواند با جویدن افزایش یابد و تا جایی که ممکن است درد به گوش ها نیز برسد. حتی احساس درد شدید هنگام صحبت کردن و اغلب محدودیت باز شدن دهان، مشکل در بلع، بوی بد دهان . گاهی اوقات ممکن است التهاب غدد لنفاوی زیر فکی نیز وجود داشته باشد که معمولاً سفت و دردناک است. وجود چرک هنگام لمس لثه اطراف دندان عقل. پیشرفته ترین مرحله پریکورونیت می تواند آبسه ای را نشان دهد که می تواند به نواحی مختلف دهان یا حلق گسترش یابد. همچنین ممکن است حالت کسالت همراه با لرز و تب وجود داشته باشد.
پریکورونیت به دلیل کمبود فضا در زمان رویش دندان عقل است. بیشتر آسیب های پریکورونیت زمانی اتفاق می افتد که دندان مولر سوم در مرحله رویش قرار دارد.
