قبل از بررسی دو روند اصلی پیشبینیشده برای هوش مصنوعی (AI) در دندانپزشکی، لازم است تا تحولات عمدهای که امسال در این زمینه رخ داده را مرور کنیم. این پیشرفتها باعث انقلاب در تشخیص، تحلیل پیشبینیشده، و درمانهای شخصیسازیشده در دندانپزشکی شده است.
تحولات کلیدی در هوش مصنوعی در دندانپزشکی در سال 2024
دکتر توماس نگوین، متخصص دندانپزشکی و مشاور بخش پریودنتولوژی دانشگاه مکگیل، در این زمینه توضیح میدهد که یکی از پیشرفتهای عمده استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی برای برنامهریزی ایمپلنتها و تسهیل اسکنهای Cone Beam Computed Tomography (CBCT) است. این تکنولوژی تصویربرداری با وضوح بالا به پزشکان این امکان را میدهد که مشکلاتی مانند کیستها، عفونتها و تومورها را شناسایی کنند.
به عنوان مثال، فرآیندی که قبلاً ممکن بود ساعتها طول بکشد تا اسکن CBCT تقسیمبندی شود و برنامهریزی برای ایمپلنت انجام گیرد، اکنون تنها در چند ثانیه تا چند دقیقه قابل انجام است.
پیشرفت در ابزارهای تقسیمبندی هوش مصنوعی
این پیشرفت در کارایی به لطف ابزارهای پیشرفته تقسیمبندی هوش مصنوعی میسر شده است. این سیستمها قادرند به طور خودکار تصاویر پزشکی و دندانی پیچیده را تحلیل کرده و روندهای درمانی دقیقتری را به پزشکان ارائه دهند. به عنوان مثال، در تابستان امسال، این تکنولوژی به رباتها این امکان را داد که اولین کاشت تاج دندان را روی انسان در تنها 15 دقیقه انجام دهند.
در اکتبر گذشته، استارتاپ کانادایی OraQ AI با همکاری Patterson Dental Canada Inc. نرمافزار هوش مصنوعی خود را به کلینیکهای دندانپزشکی سراسر کشور عرضه کرد. نرمافزار OraQ با تحلیل جامع تاریخچه پزشکی و دندانی بیماران، مراقبتهای دندانپزشکی شخصیشده را ارائه میدهد.
دکتر نگوین میگوید: «ابزارهای تقسیمبندی هوش مصنوعی بهطور چشمگیری تشخیصها و برنامهریزی موارد درمانی را در سال جاری متحول کرده است. این کارایی نه تنها برنامهریزی دیجیتال را ساده میکند، بلکه آن را برای تعداد بیشتری از پزشکان در دسترس قرار میدهد و استانداردهای مراقبتی را در سراسر صنعت ارتقا میبخشد.»
پیشرفتهای فراتر از تقسیمبندی
یکی از دستاوردهای بزرگ هوش مصنوعی در سال 2024 تأثیر آن بر بازسازی هدایتشده استخوان (GBR) بوده است. این پیشرفتها به پزشکان این امکان را میدهند که به دقت تراکم استخوان و رشد بافت را پیشبینی کرده و برنامهریزی جراحیهای شخصیسازیشده را انجام دهند که نرخ موفقیت ایمپلنتها را به طور قابل توجهی افزایش میدهد.
دکتر نگوین توضیح میدهد: «روندهای کاری پشتیبانیشده توسط هوش مصنوعی برای GBR اکنون این امکان را برای پزشکان فراهم کرده است که تراکم استخوان و رشد بافت را با دقت پیشبینی کنند، که این امر زمینهساز برنامهریزی جراحیهای شخصیسازیشده است که به طور قابل توجهی نرخ موفقیت ایمپلنتها را افزایش میدهد.»
یک پروژه تحقیقاتی جدید با نام Dental GENI که همکاری بین دانشگاه هالمستاد و منطقه هالاند در سوئد است، هدف خود را ارتقا نوآوریهای هوش مصنوعی برای GBR و ایمپلنتهای دندانی قرار داده است. این پروژه به طور کلی به دنبال خودکارسازی فرآیندهای دستی است تا زمان و مهارت مورد نیاز را کاهش دهد و در عین حال یکپارچگی درمانها را در کلینیکها افزایش دهد.
دو روند هوش مصنوعی که در سال 2025
- اتصال دادههای شخصی به دستگاههای پوشیدنی
در سال 2025، انتظار میرود که هوش مصنوعی با استفاده از دستگاههای پوشیدنی، مراقبتهای شخصیسازیشده برای بیماران را یکپارچه کند. دکتر نگوین پیشبینی میکند: «ما ممکن است سیستمهای هوش مصنوعی را ببینیم که قادر به جمعآوری بازخوردهای لحظهای از دستگاههایی باشند که عادتهای فشار دادن و دندانقروچه را ثبت میکنند و این اطلاعات را برای دندانپزشکان فراهم میآورند.» این پیشرفتها میتواند به دندانپزشکان کمک کند تا برنامههای درمانی دقیقتر و شخصیسازیشدهای برای هر بیمار ایجاد کنند.
- واقعیت مجازی مبتنی بر هوش مصنوعی در آموزش دندانپزشکی
یکی دیگر از تحولات پیشبینیشده در سال 2025، استفاده از واقعیت مجازی (VR) به همراه هوش مصنوعی در آموزش و آموزش مداوم دندانپزشکی است. دکتر نگوین میگوید: «پلتفرمهای واقعیت مجازی مبتنی بر هوش مصنوعی به دانشآموزان و پزشکان این امکان را میدهند که روشهای پیچیده را در محیطهای واقعگرایانه و بدون ریسک تمرین کنند.» این نوآوری میتواند آموزش عملی و آموزشهای مداوم را متحول کرده و باعث شود که پزشکان برای سناریوهای واقعی آمادهتر شوند.
به عنوان مثال، دانشگاه فلوریدا یک برنامه پیشرفته شبیهسازی مبتنی بر هوش مصنوعی راهاندازی کرده است که از آواتارها و واقعیت مجازی برای آموزش دندانپزشکان و پرستاران آینده استفاده میکند.
آینده دندانپزشکی با هوش مصنوعی
با پیشرفتهای اخیر در هوش مصنوعی که به سرعت فرآیندهای تشخیص، برنامهریزی درمان و آموزش را تسهیل میکند، دندانپزشکی در مسیر ورود به عصری جدید از دقت و دسترسی به درمانهای شخصیسازیشده قرار دارد. در سال 2025، این تحولات میتوانند دندانپزشکی را به یکی از پیشرفتهترین و دسترسپذیرترین رشتههای پزشکی تبدیل کنند.
برای اطلاع بیشتر و پیگیری آخرین اخبار در دنیای دندانپزشکی و هوش مصنوعی، به سایت خبری ایران مدیسن نیوز مراجعه کنید.
