سیم ارتودنسی یکی از اجزای اصلی بریس‌ها است که با کمک براکت‌ها نیروی لازم برای حرکت دندان‌ها را فراهم می‌کند. این سیم‌ها به تدریج باعث تغییر موقعیت دندان‌ها و اصلاح ناهنجاری‌های فکی و دندانی می‌شوند. جنس سیم‌های ارتودنسی معمولاً از نیکل-تیتانیوم، استیل ضد زنگ یا بتا تیتانیوم است که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.
ضخامت و نوع سیم بسته به مرحله درمان انتخاب می‌شود. در مراحل ابتدایی، سیم‌های نرم‌تر برای حرکت اولیه دندان‌ها استفاده می‌شوند و در مراحل پیشرفته، سیم‌های سخت‌تر برای تثبیت موقعیت دندان‌ها به کار می‌روند.
انواع سیم‌های ارتودنسی
سیم‌های ارتودنسی بر اساس جنس و ویژگی‌های مکانیکی به چند نوع اصلی تقسیم می‌شوند که هرکدام نقش خاصی در روند درمان دارند. انتخاب نوع سیم بسته به مرحله درمان، میزان نیروی موردنیاز و شرایط دندانی بیمار انجام می‌شود.
1. سیم نیکل تیتانیوم (NiTi)
یکی از رایج‌ترین انواع سیم‌های ارتودنسی، سیم نیکل-تیتانیوم (NiTi) است. این سیم‌ها به دلیل خاصیت انعطاف‌پذیری بالا و توانایی حفظ شکل اولیه خود، در مراحل ابتدایی درمان مورد استفاده قرار می‌گیرند. سیم‌های نیکل-تیتانیوم نیروی ملایمی به دندان‌ها وارد کرده و به‌مرور موجب حرکت آن‌ها می‌شوند. یکی از مزیت‌های مهم این نوع سیم، واکنش آن به تغییرات دمایی است؛ به این معنی که در دمای بدن، خاصیت ارتجاعی بیشتری پیدا کرده و عملکرد بهتری دارد.
2. سیم استیل ضد زنگ (Stainless Steel)
سیم استیل ضد زنگ (Stainless Steel) یکی دیگر از انواع سیم‌های ارتودنسی است که به دلیل استحکام بالا، در مراحل میانی و نهایی درمان به کار می‌رود. این سیم نسبت به سیم‌های نیکل-تیتانیوم انعطاف‌پذیری کمتری دارد، اما دندان‌ها را با نیروی بیشتری حرکت داده و نتایج ماندگارتری ایجاد می‌کند. همچنین به دلیل مقاومت بالا در برابر زنگ‌زدگی و تغییر شکل، یکی از پرکاربردترین انواع سیم‌های ارتودنسی محسوب می‌شود.
3. سیم بتا تیتانیوم (TMA)
نوع دیگر، سیم بتا تیتانیوم (TMA) است که تعادلی میان انعطاف‌پذیری سیم‌های نیکل-تیتانیوم و استحکام سیم‌های استیل ایجاد می‌کند. این سیم در مواقعی که نیاز به اعمال نیروی متوسط همراه با کنترل بیشتر وجود دارد، انتخاب می‌شود.
4. سیم‌های روکش‌دار (Teflon-coated, aesthetic wires)
علاوه بر این، برخی سیم‌های ارتودنسی دارای روکش‌هایی مانند تفلون هستند که به آن‌ها ظاهری شفاف و کمتر جلب‌توجه‌کننده می‌دهد. این نوع سیم‌ها بیشتر برای افرادی که به دنبال گزینه‌ای با ظاهر زیباتر هستند، مناسب‌اند اما ممکن است نسبت به سایر انواع، دوام کمتری داشته باشند.
نحوه عملکرد سیم ارتودنسی
سیم ارتودنسی یکی از اصلی‌ترین اجزای بریس‌هاست که نیروی لازم برای حرکت دندان‌ها را فراهم می‌کند. این سیم از طریق براکت‌هایی که روی دندان‌ها چسبانده شده‌اند، نیرو را به دندان‌ها منتقل کرده و باعث تغییر موقعیت تدریجی آن‌ها می‌شود. انتخاب نوع و ضخامت سیم بر اساس مرحله درمان و میزان حرکت موردنیاز انجام می‌شود.
در مراحل اولیه درمان، معمولاً از سیم‌های نیکل-تیتانیوم استفاده می‌شود. این سیم‌ها خاصیت ارتجاعی بالایی دارند و می‌توانند با اعمال نیرویی ملایم، دندان‌ها را بدون ایجاد فشار زیاد جابه‌جا کنند. در این مرحله، هدف اصلی کاهش بی‌نظمی‌های شدید دندانی و ایجاد نظم اولیه است.
در مراحل میانی و نهایی درمان، سیم‌های استیل ضد زنگ یا بتا تیتانیوم جایگزین می‌شوند. این سیم‌ها استحکام بیشتری دارند و می‌توانند دندان‌ها را به موقعیت نهایی هدایت کرده و تثبیت کنند.
یکی از ویژگی‌های مهم برخی سیم‌های ارتودنسی، واکنش به حرارت است. برخی سیم‌های نیکل-تیتانیوم با دمای بدن نرم‌تر شده و نیروی یکنواخت‌تری اعمال می‌کنند که باعث کاهش درد و ناراحتی بیمار می‌شود. در نهایت، ترکیب صحیح سیم‌ها در مراحل مختلف، کلید موفقیت درمان ارتودنسی است.
نحوه نگهداری و مراقبت از سیم ارتودنسی
برای داشتن یک درمان ارتودنسی موفق و جلوگیری از مشکلات احتمالی، مراقبت صحیح از سیم ارتودنسی ضروری است. رعایت بهداشت دهان و دندان اولین و مهم‌ترین نکته است. مسواک زدن حداقل دو بار در روز با یک مسواک مخصوص ارتودنسی و استفاده از نخ دندان یا واترجت، به جلوگیری از تجمع پلاک‌های باکتریایی و پوسیدگی دندان کمک می‌کند.
رژیم غذایی مناسب نیز نقش مهمی در حفظ سلامت سیم ارتودنسی دارد. باید از مصرف غذاهای سفت و چسبناک مانند آجیل، آب‌نبات‌های سخت و آدامس خودداری کرد، زیرا این مواد می‌توانند باعث خم شدن یا خارج شدن سیم از جای خود شوند.
در صورت شل شدن یا بیرون آمدن سیم، مراجعه سریع به متخصص ارتودنسی ضروری است. همچنین برای کاهش تحریکات ناشی از تماس سیم با بافت‌های دهان، می‌توان از موم ارتودنسی استفاده کرد. رعایت این نکات باعث افزایش دوام و عملکرد صحیح سیم ارتودنسی خواهد شد.
عوامل مؤثر بر قیمت سیم ارتودنسی
قیمت سیم‌های ارتودنسی به عوامل مختلفی بستگی دارد که تأثیر مستقیمی بر کیفیت، دوام و کارایی آن‌ها دارند. یکی از مهم‌ترین عوامل، جنس و نوع سیم است. سیم‌های نیکل-تیتانیوم به دلیل خاصیت ارتجاعی بالا معمولاً گران‌تر از سیم‌های استیل ضد زنگ هستند. سیم‌های بتا تیتانیوم نیز به دلیل تعادل بین انعطاف‌پذیری و استحکام، قیمت متفاوتی دارند.
برند و کیفیت ساخت نیز عامل مهمی در تعیین قیمت است. برندهای معتبر که از فناوری‌های پیشرفته در تولید سیم استفاده می‌کنند، معمولاً محصولات باکیفیت‌تر و گران‌تری ارائه می‌دهند.
سایز و ضخامت سیم هم بر قیمت تأثیر می‌گذارد. سیم‌های ضخیم‌تر یا سیم‌هایی که در ابعاد خاصی تولید می‌شوند، ممکن است هزینه بیشتری داشته باشند. همچنین نوع بسته‌بندی و تعداد سیم‌ها در هر بسته نیز بر قیمت نهایی تأثیرگذار است.
علاوه بر این، سیم‌هایی که دارای ویژگی‌های خاص مانند روکش‌های esthetic برای ظاهری نامرئی‌تر یا فناوری‌های پیشرفته مانند سیم‌های حرارتی هستند، معمولاً قیمت بالاتری دارند. در نهایت، کشور سازنده و هزینه‌های واردات نیز می‌تواند عاملی تعیین‌کننده در قیمت سیم ارتودنسی باشد.
نکات مهم برای خرید سیم ارتودنسی
هنگام خرید سیم ارتودنسی، توجه به چندین نکته می‌تواند در انتخاب مناسب‌ترین سیم برای درمان مؤثر و راحت اهمیت زیادی داشته باشد. اولین نکته، مشاوره با متخصص ارتودنسی است. تنها دندان‌پزشک یا ارتودنتیست شما می‌تواند بر اساس نیازهای خاص درمان، نوع سیم مناسب را پیشنهاد دهد. انتخاب اشتباه سیم ممکن است موجب تأخیر در درمان یا حتی مشکلاتی مانند درد و آسیب به لثه‌ها شود.
دومین نکته، جنس سیم است. سیم‌های نیکل-تیتانیوم به دلیل خاصیت انعطاف‌پذیری و حافظه شکلی که دارند، معمولاً در مراحل ابتدایی درمان استفاده می‌شوند، در حالی که سیم‌های استیل ضد زنگ یا بتا تیتانیوم برای مراحل پیشرفته‌تر مناسب‌ترند. بنابراین، باید بدانید که هر نوع سیم برای چه مرحله‌ای از درمان طراحی شده است.
همچنین، باید به راحتی و راحتی بیمار توجه کنید. سیم‌هایی که دارای روکش‌های خاص مانند تفلون یا پوشش‌های استتیک هستند، می‌توانند گزینه‌های بهتری برای افرادی باشند که به ظاهر سیم‌ها حساس هستند. این نوع سیم‌ها به‌خصوص برای افرادی که به دنبال یک گزینه کم‌دیده‌تر هستند، مناسب است.
نکته دیگر، سایز و ضخامت سیم است. بسته به میزان تغییرات مورد نیاز در موقعیت دندان‌ها، سیم‌های مختلفی با ضخامت‌های متفاوت موجود هستند. سیم‌های ضخیم‌تر معمولاً نیروی بیشتری اعمال می‌کنند و برای تثبیت دندان‌ها استفاده می‌شوند، در حالی که سیم‌های نازک‌تر بیشتر برای حرکت اولیه دندان‌ها به کار می‌روند.
در نهایت، از کیفیت برند خریداری شده مطمئن شوید. برندهای معتبر معمولاً سیم‌هایی با کیفیت بالاتر و طول عمر بیشتر ارائه می‌دهند، که در طول درمان ارتودنسی بسیار مهم است.
شرکت توسعه صنعت هلال، پیشگام در تولید تجهیزات دندانپزشکی و ارتودنسی در ایران است. این شرکت با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و تیم متخصص، به تولید محصولات با کیفیت بالا و مطابق با استانداردهای جهانی پرداخته و در صنعت دندانپزشکی کشور نقش مهمی ایفا می‌کند.
