کامپوزیت دندان چیست؟ + همه چیز در مورد کامپوزیت دندان

آمالگام ها که از فلز نقره‌ای رنگ ساخته شده‌اند، بیش از 100 سال است که برای ترمیم موفق دندان‌ها استفاده می‌ شوند. این روزها اما محبوب ترین روش ترمیم دندان در بین دندانپزشکان و بیماران، کامپوزیت دندان است. کامپوزیت های دندانی که برای مطابقت با رنگ دندان طبیعی بیمار طراحی شده اند، می توانند دندان ها را ترمیم کرده و تاثیر جادویی بر لبخند بیمار داشته باشند. با وجود اینکه هزینه کامپوزیت ها نسبت به پرکردگی های قدیمی بیشتر است و دوام کمتری دارند، اما بیماران و دندانپزشکان همچنان کامپوزیت را به دلیل توانایی در ترکیب یکپارچه با رنگ دندان آسیب دیده ترجیح می دهند.

کامپوزیت های دندانی از رزین ساخته شده اند که پلیمری سخت و مصنوعی است. رزین با ذرات شیشه یا کوارتز مخلوط می شود تا موجب ترمیم دندان سخت و همرنگ با سایر دندان های طبیعی فرد شود. مواد کامپوزیت در چندین رنگ سفید موجود است که به دندانپزشک اجازه می دهد تا کاملاً رنگ آن را با رنگ دندان بیمار مطابقت دهد. ترمیم و زیباسازی دندان با کامپوزیت برای بیشتر نواحی دهان، به خصوص روی دندان های جلویی که ظاهر آن از اهمیت بیشتری برخوردار است، مناسب است.

• درباره بهترین جراح فک و صورت در تهران بیشتر بدانید.

از آنجایی که کامپوزیت ها مستقیماً به دندان می چسبند، دندانپزشکان اغلب هنگام آماده کردن دندان برای کامپوزیت کردن، نیاز به تراش دندان ندارند. همچنین انواع مختلفی از مواد پرکننده موجود است که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند و شما و دندانپزشکتان می ‌توانید بهترین گزینه ‌ها برای ترمیم دندان‌ هایتان انتخاب کنید. مانند اکثر ترمیم های دندان، کامپوزیت دندان نیز دائمی نیست و ممکن است روزی مجبور به تعویض شوید. اما با این وجود آنها ماندگاری بالایی دارند و سال ها دوام خواهند داشت و لبخندی زیبا و ماندگار به شما می بخشند، البته به شرط رعایت نکات مربوط به نگهداری و مراقبت های بعد از کامپوزیت که در ادامه همین مطلب به آنها نیز می پردازیم.

---

فهرست مطالب

• کامپوزیت دندان چیست؟
• کامپوزیت دندان برای چه کسانی مناسب است؟
• چه کسانی نمی توانند کامپوزیت انجام دهند؟
• انواع کامپوزیت دندان کدامند؟
• معرفی انواع روش های کامپوزیت دندان 
• کامپوزیت دندان چگونه انجام می شود؟
• نحوه انتخاب رنگ کامپوزیت دندان چگونه است؟
• مزایای کامپوزیت دندان چیست؟
• معایب کامپوزیت دندان چیست؟
• مراقبت‌های بعد از کامپوزیت دندان چگونه است؟
• طول عمر کامپوزیت دندان چقدر است؟
• معیار ها و عوامل تاثیر گذار بر قیمت کامپوزیت کدامند؟
• سخن پایانی و سوالات متداول

---

کامپوزیت دندان چیست؟

اکثر افراد در طول زندگی خود مجبور به پر کردن دندان یا نصب روکش روی آن می شوند، چه به دلیل تصادف، آسیب، مراقبت ضعیف از دهان که منجر به ایجاد حفره، فرسایش مینای دندان و غیره می شود و چه بر اثر افزایش سن. کامپوزیت دندان اما یک راه حل جایگزین برای ترمیم دندان ها به روش سنتی و قدیمی است و یکی از چندین درمان ایمن و طولانی مدت است که در کلینیک های دندانپزشکی ارائه می شود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله متخصص دندانپزشکی ترمیمی را بخوانید.

کامپوزیت دندان برای چه کسانی مناسب است؟

همانطور که گفتیم از کامپوزیت دندان برای ترمیم دندانی استفاده می ‌شود که تحت تأثیر پوسیدگی، ترک، شکستگی و غیره قرار گرفته است. بنابراین می توان گفت کسانی که به دنبال لبخندی بی عیب و نقص و زیبا هستند و یا تمام کسانی که هر کدام از این مشکلات را در دهان و دندان خود داشته باشند، می توانند کاندیدای مناسبی برای انجام ترمیم با کامپوزیت باشند:

• دندان های لب پر شده
• فضای اضافی بین دو دندان
• دندان های ترک خورده یا شکسته
• دندان های پوسیده
• دندان های فرسوده

چه کسانی نمی توانند کامپوزیت انجام دهند؟

کامپوزیت دندان یک راه حل سریع و عالی برای برخی از بیماران است و می تواند نتایج شگفت انگیزی به همراه داشته باشد. با این حال، همه کاندیدای مناسبی برای این درمان نیستند و ممکن است بر اساس ویژگی ای دهان و دندان شما، دندانپزشک تشخیص دهد که سایر روش های ترمیم و زیبایی دندان برای شما مناسب تر است. برای مثال افرادی که شرایط زیر را دارند اغلب کاندیدای مناسبی برای کامپوزیت نیستند و نمی توانند دندان های خود را کامپوزیت کنند:

• افرادی که جنس دندان هایشان به گونه ای است که تمایل به لکه شدن و تغییر رنگ در طول زمان دارد.
• بیمارانی که دندان قروچه دارند یا فک خود را فشار می دهند و به همین دلیل دندان های کامپوزیتی برای این افراد بیشتر در خطر ترک خوردگی و شکستگی هستند. 
• کسانی که دندان های بسیار کج و نامرتب دارند، زیرا کامپوزیت امکان محدود برای صاف کردن دندان های کج دارد.
• افرادی که مواد و استخوان کافی در دندان طبیعی آنها باقی نمانده است تا کامپوزیت روی آن چسبانده شود.

انواع کامپوزیت دندان کدامند؟

کامپوزیت ها معمولاً بر اساس اندازه، مقدار و جنس مواد طبقه بندی می شوند. انواع مختلف کامپوزیت مورد استفاده عبارتند از کامپوزیت های ماکروفیل (کامپوزیت های معمولی)، کامپوزیت های میکروفیل، کامپوزیت های هیبریدی (شامل کامپوزیت های سنتی هیبرید، میکروهیبرید و نانوهیبرید)، و کامپوزیت های نانو. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله تجهیزات دندانپزشکی را بخوانید.

کامپوزیت های ماکروفیل یا معمولی

کامپوزیت های Macrofill اولین نوع کامپوزیت بودند که در اوایل دهه 1960 معرفی شدند. اگرچه این نوع ترمیم های کامپوزیت گاهی در برخی از بیماران مسن دیده می شود، اما دیگر در عمل بالینی استفاده نمی شوند. متوسط اندازه ذرات کامپوزیت‌های معمولی تقریباً 8 میکرومتر است و به دلیل اندازه نسبتاً بزرگ و سختی شدید ذرات پرکننده، معمولاً بافت سطحی ناهمواری از خود نشان می ‌دهند.

این نوع بافت سطحی باعث می شود که ترمیم بیشتر در معرض تغییر رنگ ناشی از رنگ خارجی باشد. کامپوزیت های ماکروفیل نسبت به انواع میکروفیل یا هیبریدی میزان سایش اولیه بیشتری دارند و به همین دلیل پولیش را سخت تر می ‌کنند. بد نیست بدانید که اکثر کامپوزیت های معمولی در حال حاضر با کامپوزیت های هیبریدی جایگزین شده اند.

کامپوزیت های میکروفیل

کامپوزیت های Microfill در اواخر دهه 1970 معرفی شدند. این مواد برای جایگزینی سطح زبر مشخصه کامپوزیت های معمولی با سطح صاف و براق مشابه مینای دندان طراحی شده اند. کامپوزیت های میکروفیل به جای اینکه حاوی ذرات پرکننده بزرگ معمولی کامپوزیت های معمولی باشند، حاوی ذرات سیلیس کلوئیدی هستند که قطر متوسط آنها 01/0 تا 04/0 میکرومتر است. این اندازه ذره کوچک منجر به یک سطح صاف و صیقلی در ترمیم نهایی می شود که کمتر پذیرای پلاک یا رنگ آمیزی بیرونی است. از آنجایی که این مواد حاوی پرکننده بسیار کمتری نسبت به کامپوزیت های معمولی یا ترکیبی هستند، برخی از ویژگی های فیزیکی و مکانیکی آنها پایین تر است. با این وجود، کامپوزیت های میکروفیل از نظر بالینی بسیار مقاوم در برابر سایش هستند. همچنین، الاستیسیته پایین آن‌ها به ترمیم‌های کامپوزیت اجازه می دهد که در طول خم شدن دندان خم شوند و از رابط باندینگ بهتر محافظت کنند.  درباره بند گذاری در ارتودنسی بیشتر بخوانید.

کامپوزیت های هیبریدی

کامپوزیت های هیبریدی در تلاشی برای ترکیب خواص فیزیکی و مکانیکی مطلوب مشخصه کامپوزیت های ماکروفیل با سطح صاف معمولی کامپوزیت های میکروفیل طراحی شدند. این مواد مخلوطی از ذرات پرکننده کوچک است که منجر به اندازه ذرات متوسط قابل توجهی کوچک‌تر (0.4 تا 1 میکرومتر) نسبت به کامپوزیت ‌های معمولی می ‌شود. همچنین ویژگی های فیزیکی و مکانیکی این نوع کامپوزیت دندان به طور کلی نسبت به کامپوزیت های معمولی برتر است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله مینای دندان کجاست را بخوانید. نسخه‌های فعلی کامپوزیت‌های هیبریدی همچنین حاوی نانوپرکننده‌های بسیار کوچک هستند که در نتیجه ویژگی ‌های برتری دارند. این نسخه های جدیدتر کامپوزیت های هیبریدی، کامپوزیت های نانوهیبرید نامیده می شوند.

کامپوزیت های نانو

کامپوزیت های نانوفیل یا کامپوزیت های نانو حاوی ذرات پرکننده بسیار کوچک هستند (0.005 تا 0.01 میکرومتر). از آنجایی که این ذرات اولیه کوچک را می توان به راحتی انباشته کرد، طیف کاملی از اندازه های پرکننده امکان پذیر است و در نتیجه، سطوح پرکننده بالایی را می توان در مواد ترمیمی ایجاد کرد که منجر به خواص فیزیکی خوب و بهبود زیبایی می شود.

بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: فوق تخصص جراحی لثه

اندازه ذرات اولیه کوچک همچنین باعث می شود که نانو کامپوزیت ها قابلیت جلاپذیری بالایی داشته باشند. به دلیل این ویژگی‌ها، کامپوزیت‌های نانو و نانوهیبرید محبوب‌ترین مواد ترمیمی کامپوزیت مورد استفاده هستند.

معرفی انواع روش های کامپوزیت دندان 

روش های مختلفی برای نصب و چسباندن کامپوزیت وجود دارد که بنا به تشخیص دندانپزشک و مشکلات دندانی بیمار انتخاب می شود. در ادامه با روش های مختلف کامپوزیت بیشتر آشنا می شویم:

کامپوزیت مستقیم 

در طول این عمل، دندانپزشک شما از چسب و رزین کامپوزیت همرنگ دندان برای ترمیم یا تغییر شکل دندان شما استفاده می کند. این مواد با استفاده از نور آبی مرئی یا همان نور لیزر به دندان های شما چسبانده می شوند. فقط یک نوبت ویزیت برای باندینگ مستقیم دندان مورد نیاز است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله پروستودانتیکس چیست را بخوانید.

پیوند مستقیم کامپوزیت برای چه مواردی استفاده می شود؟

• حفره ها را پر کنید یا دندان ها را ترمیم کنید
• فضاهای بین شکاف های دندان را پر کنید
• دندان های لکه دار را از نظر زیبایی تغییر می دهد
• شکل دندان ها را تغییر دهید 
• برای محافظت از ریشه دندانی که با عقب نشینی لثه در معرض دید قرار گرفته است

کامپوزیت غیر مستقیم 

در طی این روش، دندانپزشک شما چند قالب از دندان های شما را می گیرد و آنها را به آزمایشگاه تخصصی دندانپزشکی می فرستد و در این حالت ترمیم دندان خارج از جراحی انجام می شود. یک روش باندینگ غیرمستقیم دندان به دو جلسه ویزیت نیاز دارد. 

کامپوزیت غیر مستقیم برای چه مواردی استفاده می شود؟

تکنیک کامپوزیت غیرمستقیم دندان، موقعیت دقیق براکت را تضمین می‌ کند. در این روش می‌توان مجموعه کاملی از بریس‌ها از جمله اکسپندرها را در یک ساعت نصب کرد. به طور سنتی، بریس‌ها روی هر دندان جداگانه، یکی یکی قرار می ‌گیرند اما در این روش می توان با سرعت بیشتری این کار را کرد. باندینگ غیر مستقیم دندان برای صاف کردن دندان ها در خط لبخند استفاده می شود.

ونیر کامپوزیت

در طی این روش، دندانپزشک شما روکشی از کامپوزیت روی دندان ها می کشد که به دندان‌ها در شکل ظاهری مطلوب‌تر کمک می ‌کند. این روش یک جایگزین کم تهاجمی برای روکش های چینی است. از همان ماده به عنوان روکش کامپوزیت مستقیم استفاده می شود، با این حال، روند اعمال متفاوت است. ونیرهای کامپوزیت غیرمستقیم می توانند ساییدگی های بیشتری را تحمل کنند و در برابر شکستگی بهتر از نسخه کامپوزیت مستقیم مقاومت کنند. با این حال، هزینه آنها بیشتر از ونیرهای کامپوزیت مستقیم است.

ونیرهای کامپوزیت برای چه مواردی استفاده می شود؟

از ونیرهای کامپوزیت در شرایطی استفاده می ‌شود که در آن دندان ‌های طبیعی تغییر رنگ می ‌دهند. همچنین در مواردی که ناهماهنگی های جزئی در دندان ها وجود دارد، می توان از ونیر کامپوزیت استفاده کرد تا ظاهری صاف تر داشته باشد. دندان های شکسته و فرسوده نیز می توانند از ونیرهای کامپوزیت بهره مند شوند. به طور کلی، کاربرد و مزایای اصلی ونیرهای کامپوزیت بهبود ظاهر لبخند است.

ترمیم های کامپوزیت

ترمیم های کامپوزیت دندان روشی برای ترمیم دندان های پوسیده، تراشیده و یا شکسته شده است. این ترمیم دندان را به سلامت و عملکرد اصلی خود باز می گرداند و همچنین ظاهری بسیار زیبا و جذاب به خط لبخند ارائه می دهد. این نوع درمان به بیماران این امکان را می دهد که به جای جایگزینی دندان های مصنوعی روی دندان های موجود خود کار کنند.

کامپوزیت دندان چگونه انجام می شود؟

اگر بخواهیم مراحل کامپوزیت دندان را ساده بیان کنیم در 4 مرحله زیر خلاصه می شود:

• معاینه دندان ها: ابتدا دندانپزشک شما را معاینه می کند تا مطمئن شود پوسیدگی یا التهاب در دندان ها یا لثه شما وجود ندارد.
• آماده‌سازی دندان‌ها: در مرحله بعد دندان ها در صورت نیاز جرمگیری و ضدعفونی می شوند تا کامپوزیت بهتر روی دندان قرار بگیرد.
• نصب کامپوزیت: سپس با لایه ای از کامپوزیت روی دندان را می پوشانند و به آن فرم می دهند. بعد با نور آبی  آن را تثبیت می کنند.
• پولیش دندان: پس از سفت شدن کامپوزیت، نوبت پولیش کردن آن است. پولیش کردن باعث شفافیت سطح کامپوزیت و زیباتر شدن ظاهر دندان ها می شود.

در ادامه مراحل کامپوزیت دندان را گام به گام و با جزئیات بیشتر بخوانید:

1. مشاوره

اولین قدم در هر درمان دندانپزشکی همیشه مشاوره با یک دندانپزشک ماهر و با تجربه است. در طول ملاقات با دندانپزشک خود، می توانید مشکلات لبخند و نگرانی های دندانی خود را بیان کنید. آنها به نوبه خود یک برنامه درمانی برای مورد شما طراحی کرده و به شما پیشنهاد می کنند. فراموش نکنید که دندانپزشک شما همیشه بهترین درمان را برای شما پیشنهاد می کند، بنابراین گاهی اوقات اگرچه شما یک روش خاص را می خواهید، ممکن است آن چیزی نباشد که برای شما مناسب است. اما به همراه دندانپزشک خود می توانید گزینه های دیگری را در نظر بگیرید و به توافق برسید.

2. معاینه

در طول معاینه دهان، دندانپزشک شما به طور کلی سلامت دندان شما را ارزیابی می کند. آنها هر گونه نشانه ای از مشکلات دندان مانند عفونت، التهاب، بیماری لثه و غیره را جستجو می کنند. اگر آنها هر گونه مشکلی را تشخیص دهند، دندانپزشک شما باید ابتدا این مشکلات را قبل از اقدام به کامپوزیت شما اصلاح کند. به عنوان مثال، اگر دندانپزشک شما تشخیص دهد که شما حفره های عمیق دارید، ممکن است به شما توصیه کند که درمان ریشه را انجام دهید. اما اگر همه چیز خوب پیش برود، دندانپزشک شما می تواند بلافاصله این روش ترمیم دندان را شروع کند.

3. تصویربرداری با اشعه ایکس

تصویربرداری با اشعه ایکس جنبه مهمی برای انجام روکش است زیرا به دندانپزشک شما اجازه می دهد تا ساختار استخوان دندان شما را مطالعه کند. این تصویربرداری برای ارزیابی وضعیت فک شما ضروری است و به تشخیص هر گونه مشکل اساسی قبل از شروع درمان کمک می کند.

4. انتخاب رنگ مناسب

دندانپزشک از یک راهنمای رنگ برای انتخاب سایه کامپوزیت متناسب با رنگ طبیعی دندان بیمار استفاده می کند. سایه های دندان در انواع بی شماری وجود دارد و دندانپزشک بر روی کامپوزیتی کار می کند که نزدیک به رنگ دندان های طبیعی بیمار است. در صورت لزوم، دندانپزشک ممکن است رنگ متفاوتی از کامپوزیت را برای سطح خارجی دندان و یک رنگ دیگر برای سطح داخلی دندان انتخاب کند و این تکنیک کامپوزیت لیرینگ، نتایج ترمیم را طبیعی تر می کند.

5. آماده کردن دندان 

این مرحله معمولاً شامل پیرایش و پاکسازی دندان است. برخی از دندانپزشکان برای آرامش بیمار از یک ماده بی حس کننده استفاده می کنند. اگر دندان نیاز به درمان های زیبایی داشته باشد، کمی تراش یا حتی بدون تراش انجام می شود. دندانپزشک با چسباندن کامپوزیت روی مینا و تغییر شکل دندان، دندان را ترمیم می کند. اگر دندان دارای نواحی پوسیده باشد، برداشت پوسیدگی ممکن است گسترده تر باشد.

6. اسید شویی

پس از تراش دندان، دندانپزشک فرآیند باندینگ را با استفاده از یک کاندیشنر ژل مانند اسیدشویی می کند. این کاندیشنرها حاوی 30 تا 40 درصد اسید فسفریک هستند که طعم آنها را ترش و تلخ می کند. ایم ماده باید حداقل 15 ثانیه روی ناحیه مورد نظر بماند و سپس شستشو شود. این کار باعث می شود دندان شبیه شیشه حک شده به نظر برسد و باعث می شود تا سطح دندان‌  برای پیوند با کامپوزیت آماده ‌شود.

7. پیوند و درمان

با اپلیکاتور، دندانپزشک مقدار کمی عامل باندینگ را روی ناحیه اسیدشویی شده می‌مالد. دندانپزشک ممکن است مقداری هوا را روی عامل باندینگ بدمد تا از نازک بودن و یکنواختی لایه اطمینان حاصل کند. هنگامی که ماده باندینگ روی سطح دندان قرار گرفت، دندانپزشک آن را به مدت 10 تا 20 ثانیه در معرض نور کیور یا همان نور لیزر قرار می دهد. این نور باعث تحریک کاتالیزور در عامل پیوند بین کامپوزیت و سطح دندان و همچنین سخت شدن عامل و ایجاد پیوند میکرومکانیکی با سطح دندانی می شود.

8. فرم دهی دندان

در این مرحله دندانپزشک لایه هایی از کامپوزیت دندان را اعمال می کند که شکل دندان را آماده می کند. هر لایه به عامل باندینگ می چسبد و این پرکننده کامپوزیت شبیه بتونه به نظر می رسد. دندانپزشک هر لایه را اعمال می کند و در جای خود قرار می دهد و به این شکل به دندان جدید فرم می دهد. در این مرحله از کامپوزیت است که مهارت و ظرافت و دقت دست دندانپزشک مشخص می شود.

9. سفت کردن کامپوزیت 

پس از این، دندانپزشک دندان را به مدت 10 تا 40 ثانیه در معرض نور کیورینگ یا همان نور لیزر  قرار می دهد تا کامپوزیت در جای خود کاملاً سفت شود. در این مرحله از لیرینگ کامپوزیت، دندانپزشک هر لایه را به دقت در جای خود محکم می کند و اگر مشکلی در هر لایه پیش بیاید می تواند با قرار دادن یک لایه اضافی آن را  اصلاح کند.

10. پولیش کردن کامپوزیت

دندانپزشک پس از آن که کامپوزیت را شکل می دهد شروع به پولیش کردن کامپوزیت و صیقل دادن آن می کند. این مرحله برای زیباسازی بیشتر، جلا دادن و ایجاد شفافیت سطح کامپوزیت انجام می شود. همچنین با پولیش کردن کامپوزیت دندان می توان زوایای دندان و نواقص دیگر را هم اصلاح کرد.

11. تست کردن نهایی

برای اطمینان از نتایج کامپوزیت، دندانپزشک در این مرحله دندان های کامپوزیت شده را تست می کند. این تست شامل نحوه گاز گرفتن و عملکرد دندان ها می شود. بدین ترتیب دندانپزشک یا کاغذ کربنی را بین دندان های بیمار قرار می دهد تا بیمار دندان های جدید خود را به آرامی روی آن فشار دهد و در صورت وجود هرگونه اشکال در گاز گرفتن بیمار، می توان نواقص را از طریق پولیش دوباره از بین برد.

نحوه انتخاب رنگ کامپوزیت دندان چگونه است؟

چالش دوم در انتخاب رنگ کامپوزیت دندان این است که آنها را غیرقابل تشخیص و غیرقابل توجه و کاملاً مشابه رنگ دندان های طبیعی فرد انتخاب کنیم. برای رسیدن به این هدف، انتخاب درست سایه، که دغدغه اصلی در اکثر درمان‌های دندان‌پزشکی است، ضروری است.  امروزه اکثر دندانپزشکان از طبقه بندی VITA برای شناسایی سایه ها و رنگ ای کامپوزیت استفاده می کنند. این سیستم رنگی به 4 دسته تقسیم می شود:

1. A (قهوه ای مایل به قرمز): ایده آل برای 80٪ از بیماران.
2. B (نارنجی-زرد).
3. C (خاکستری مایل به قهوه ای).
4. D (خاکستری مایل به صورتی).

در این رنگ ها، چه A، B، C یا D، سایه ها با عدد طبقه بندی می شوند یعنی عدد 1 برای روشن ترین رنگ و عدد 4 برای تیره ترین رنگ. بنابراین، سایه A1 از سایه A2، کمی تیره تر است. معمولاً برای انتخاب صحیح رنگ کامپوزیت به پوست صورت، رنگ دندان های اطراف دندانی که می خواهد کامپوزیت شود و میزان سفیدی چشم های وی توجه می شود. بنابراین انتخاب رنگ مناسب برای کامپوزیت دندان از بیماری به بیمار دیگز متفاوت است اما برخی از پرطرفدارترین و محبوب ترین رنگ های کامپوزیت دندان شامل کد رنگی A1 و B1، A3، bw، sw و xl می شود.

انتخاب رنگ کامپوزیت دندان:

امروزه نه تنها تضمین ماندگاری کامپوزیت های دندان مهم است، بلکه ضروری است که این ترمیم ها نتیجه زیبایی شناختی مطلوبی داشته باشند، به عبارت دیگر، تا حد امکان به رنگ طبیعی دندان ها شباهت داشته باشند. بنابراین چالش اصلی دستیابی به یکپارچگی رنگ بین کامپوزیت ها و دندان های طبیعی مجاور است. برای دستیابی به این هدف، نکته اصلی داشتن درک روشنی از ویژگی های دندان در حال ترمیم است، یعنی  سایه رنگ، درجه اشباع، بافت، انتقال نور و شفافیت. به معنای دیگر برای انتخاب رنگ کامپوزیت دندان مناسب، مهم است که یک سری ویژگی های نوری را در نظر بگیرید:

سایه رنگ یا طیف رنگ

اشاره به نام رنگ دارد، که نوع خاصی از طول موج (زرد، آبی، سبز، قرمز…) است که به چشم ما منعکس می شود.

کروما یا  درجه اشباع

مقدار رنگدانه های موجود یا شدت رنگ را کروما می نامند. در کامپوزیت ها، کروما با شماره گذاری تدریجی از 1 تا 4 کدگذاری می شود که نشان دهنده افزایش درجه اشباع رنگ کامپوزیت است.

درخشندگی

 بعد رنگی رنگ ها یا به عبارت دیگر، روشنایی یا درخشندگی رنگ ها جزو فاکتورهایی است که هنگام انتخاب رنگ مناسب برای کامپوزیت دندان باید در نظر داشته باشید. همچنین می توان آن را به عنوان توانایی ماده در جذب یا بازتاب نور در نظر گرفت و همچنین مربوط به شفافیت و کدورت رنگ است. هرچه این مقدار کمتر باشد، دندان شفاف تر و خاکستری تر است. برعکس، هر چه مقدار بالاتر باشد، دندان سفیدتر و مات تر است. سن نیز می تواند در میزان درخشندگی دندان نقش داشته باشد، عموماً دندان های بالغ شفاف تر و مینای دندان نازک تر است.

شیری رنگی یا Opalescence

 این سایه مشخصه مینای دندان در تمام سطح آن است، رنگی بین شیری و آبی که در نوک دندان ها دیده می شود. این یک ویژگی اساسی کامپوزیت های قدامی است، زیرا باعث ایجاد اثرات سرزندگی و عمق در ساختار می شود.

فلورسانس

توانایی یک ماده برای انتشار نور در طیف مرئی از طریق جذب انرژی از یک منبع خارجی را فلورسانس می گویند. هنگامی که دندان ها در معرض اشعه ماوراء بنفش قرار می گیرند، فلورسانس از سفید روشن تا آبی روشن را نشان می دهند که باعث می شود دندان ها سفیدتر و درخشان تر به نظر رسیده و شادابی آنها را افزایش می دهد. امروزه اکثر کامپوزیت های دندان جلو فلورسانس دندان های طبیعی را به خوبی بازتولید می کنند.

مزایای کامپوزیت دندان چیست؟

ترمیم دندان با کامپوزیت یکی از محبوب‌ترین روش‌هایی است که می ‌توانید برای داشتن لبخندی زیبا امتحان کنید. مطمئناً کامپوزیت دندان مزایای  خاص خود را دارد، برای مثال معمولاً می توان آن را تنها در یک جلسه انجام داد، اگر اصلاحات جزئی باشد، معمولاً نیازی به تراش دادن دندان نیست و نسبتاً مقرون به صرفه است. در ادامه با سایر مزایای روکش کامپوزیت بیشتر آشنا می شویم:

زیبایی بیشتر کامپوزیت دندان

رنگ کامپوزیت می تواند کاملاً با رنگ دندان های موجود مطابقت داشته باشد که اکثراً آن را مزیت اصلی این روش ترمیم می دانند. در واقع آنها عملاً نامرئی به نظر می رسند و بنابراین به ویژه برای استفاده در دندان های جلویی یا قسمت های قابل رویت دندان، جایی که بسیار قابل توجه است و به هیچ وجه نمی توان آن را پوشاند، مناسب هستند.

تطبیق پذیری کامپوزیت دندان

تطبیق پذیری دلیل قوی دیگری است که کامپوزیت ها برای بسیاری از افراد انتخاب خوبی هستند. این روش نه تنها برای زیبایی کاربرد دارد بلکه در پر کردن دندان با کامپوزیت ما شاهد اهداف درمانی این نوع ترمیم نیز هستیم. علاوه بر استفاده به عنوان ماده پرکننده برای پوسیدگی، پرکننده های کامپوزیت می توانند برای ترمیم دندان های شکسته، آسیب دیده یا فرسوده نیز استفاده شوند. به علاوه می توان از آنها برای پر کردن حفره های کوچک تا متوسط در دندان های جلو یا عقب نیز استفاده کرد.

چسبندگی بالا کامپوزیت دندان

مواد کامپوزیت از نظر شیمیایی به ساختار دندان متصل می ‌شوند و پشتیبانی بیشتر و بهتری را فراهم می کنند. در واقع ترکیب رزین به خوبی در یک سطح میکرو به مینای دندان می ‌چسبد و باعث می ‌شود کامپوزیت ها کمتر شل شوند و ماندگاری بالایی داشته باشند. 

آسیب کمتر کامپوزیت دندان

گاهی اوقات هنگام از بین بردن پوسیدگی و آماده سازی دندان برای نصب کامپوزیت، در مقایسه با پرکردگی های آمالگام نیاز به برداشتن ساختار کمتری از دندان است. این صرفه جویی در برداشت و تراش بیش از حد از دندان طبیعی ، مزیت اصلی کامپوزیت نسبت به سایر روش های ترمیمی است.

حفظ دندان طبیعی تا حد امکان 

کامپوزیت انعطاف پذیرتر هستند، به این معنی که می توانند بهتر قالب گیری شوند تا متناسب با دندان شما باشند. نتیجه این انعطاف پذیری هم نیاز کمتر به سوراخ کردن و حفظ بیشتر دندان طبیعی شماست.

جلوگیری از حساسیت

FDA استفاده از جیوه در مواد پرکننده را تایید کرده است و هیچ مدرکی مبنی بر اینکه پر کردن با آمالگام باعث مسمومیت با جیوه شود، وجود ندارد. با این حال، برخی از افراد به فلزات موجود در پرکننده‌های آمالگام حساسیت دارند و برخی افراد ترجیح می ‌دهند جیوه در دهان خود نداشته باشند و از این لحاظ کامپوزیت دندان می تواند گزینه بهتری برای این بیماران باشد. روکش کامپوزیت در صورت داشتن آلرژی بیمار ایمن تر هستند و به لطف پایه سرامیکی آن ها، دیگر جیوه ای برای نگرانی وجود نخواهد داشت!

مقاومت بالا در برابر فشار

کامپوزیت ها بادوام هستند و می توانند فشار و استفاده متوسط را تحمل کنند.

معایب کامپوزیت دندان چیست؟

مانند هر روش درمانی دیگری، کامپوزیت دندان هم عاری از عیب و نقص نیست. در ادامه برخی از معایب این روش ترمیم و زیباسازی دندان را برایتان بازگو می کنیم تا در انتخاب خود هوشیارتر باشید:

امکان تغییر رنگ کامپوزیت دندان

برخلاف روکش ها و ونیر های ساخته شده از زیرکونیا، کامپوزیت به دلیل ساختار متخلخل خود تمایل به تغییر رنگ در طول زمان دارد. در واقع کامپوزیت حتی از مینای طبیعی متخلخل تر است. بنابراین بیمارانی که زیاد شراب، قهوه و چای می نوشند و همچنین افراد سیگاری، به ویژه مستعد ایجاد لکه هستند. اگر جزو این دسته از بیماران هستید، باندینگ کامپوزیت ممکن است بهترین گزینه برای شما نباشد. در قیقت تغییر رنگ یکی از دلایلی است که گفته می شود که چسبندگی کامپوزیت تنها چند سال دوام می آورد.

دوام کمتر نسبت به برخی روکش های دیگر

یک ایراد عمده، استحکام کمتر مواد کامپوزیت در مقایسه با با روکش ها و سرامیک هایی مانند زیرکونیا است که در برخی موارد حتی تا 30 سال نیز دوام می آورند. پیش‌بینی اینکه چه زمانی مواد ترک می‌ خورد، به سادگی غیرممکن است زیرا بستگی به عادات غذایی بیماران دارد. خوردن غذاهای سفت مانند آجیل یا شیرینی های تافی، احتمال ترک خوردن یا شکسته شدن کامپوزیت را تا حد زیادی افزایش می دهد. همچنین به همین دلیل است که باندینگ کامپوزیت برای بیمارانی که فک خود را فشار می دهند یا دندان قروچه می کنند منع مصرف دارد. بهترین گزینه برای این بیماران روکش های زیرکونیومی هستند که بالاترین استحکام را در بین تمام مواد سرامیکی موجود در دندانپزشکی ارائه می دهند. 

حجیم بودن کامپوزیت دندان

بسیاری از بیماران به دلیل اینکه نمی خواهند دندان های خود را بیش از حد بتراشند، به کامپوزیت دندان رو می آورند. با وجود اینکه این روش یک گزینه عالی برای اصلاح مسائل جزئی مانند رفع شکاف بین دندان ها یا رفع شکستگی ها و لبه های بریده شده است، مشکلات زمانی شروع می شود که بیماران بخواهند کل دندان های خود را کامپوزیت کنند تا آنها را سفید کنند و شکل آنها را بهبود بخشند. همانطور که می دانید کامپوزیت دارای درجه شفافی است، بنابراین برای سفید کردن دندان، مقدار قابل توجهی از مواد باید لایه لایه شود تا به رنگ طبیعی دندان نزدیک شود و همانطور که می توانید تصور کنید، این کار باعث حجیم شدن دندان می شود. این ممکن است برای افرادی با دندان‌های بسیار کوچک و ظریف مشکلی ایجاد نکند، اما آنهایی که دندان‌های بیش از حد برجسته دارند ممکن است از چنین حجیمی راضی نباشند.

مراقبت‌های بعد از کامپوزیت دندان چگونه است؟

وقتی صحبت از مراقبت بعد از کامپوزیت دندان می ‌شود، بیشتر منظور رعایت بهداشت دهان و دندان است، با این تفاوت که حتماً باید به آن توجه ویژه داشته باشید. دندان های کامپوزیت شده شما ممکن است بیشتر در معرض آسیب یا تغییر رنگ باشند؛ اما می توانید با یک شیوه زندگی سالم و عادات مناسب مراقبت از دهان، طول عمر و دوام آن را افزایش دهید. دستورالعمل مراقبت از کامپوزیت شامل موارد زیر می شود:

• دندان های خود را دو بار در روز به مدت دو دقیقه با استفاده از یک خمیر دندان غیر ساینده و یک برس نرم مسواک بزنید.
• یک یا دو بار در روز از دهانشویه استفاده کنید.
• روزی یک بار بین دندان های خود را با استفاده از نخ دندان یا مسواک بین دندانی تمیز کنید.
• دندان های خود را قروچه نکنید و به آنها بیش از حد فشار وارد نکنید.
• از جویدن اقلام غیر خوراکی مانند خودکار، مداد، ناخن دست و یخ خودداری کنید زیرا این امر می‌ تواند باعث خرد شدن و شکستگی دندان های جدید شما شود.
• از یک رژیم غذایی سالم استفاده کنید و از مصرف غذاها و نوشیدنی های بیش از حد شیرین و اسیدی خودداری کنید.
• برای حفظ سلامت دهان و دندان خود، به طور منظم به متخصص دندانپزشک خود مراجعه کنید.
• پس از  انجام کامپوزیت، دهان شما به احتمال زیاد تا چند ساعت آینده بی حس خواهد شد. بنابراین بهتر است تا زمانی که داروی بی حسی موضعی از بین نرفته است از خوردن غذا خودداری کنید. 
• از خوردن غذاها و نوشیدنی هایی که می توانند دندان های شما را لکه دار کنند، مانند قهوه، چای، شراب قرمز و غیره اجتناب کنید تا روکش کامپوزیت ها تغییر رنگ ندهند.

طول عمر کامپوزیت دندان چقدر است؟

همه چیز در زندگی طول عمر دارد و کامپوزیت دندان نیز مادام العمر نیست. به طور کلی، طول عمر کامپوزیت را بین 5 تا 7 سال تخمین می زنند، هرچند که این طول عمر به فاکتورهای زیادی از جمله مراقبت بیمار بعد از کامپوزیت و جنس دندان ها و مراقبت بهداشتی فرد بستگی دارد. همچنین در صورت آسیب یا خرابی و شکستگی کامپوزیت این امکان وجود دراد که دوباره ترمیم و اصلاح شود بنابراین جای نگرانی وجود ندارد.

مهمترین عوامل موثر بر طول عمر کامپوزیت دندان عبارت است از:

1. جنس کامپوزیت استفاده شده
2. کیفیت نصب آن توسط دندانپزشک
3. مراقبت های بعد از کامپوزیت
4. انجام ترمیم های به موقع در صورت لزوم

معیار ها و عوامل تاثیر گذار بر قیمت کامپوزیت دندان کدامند؟

هزینه کامپوزیت به پارامترهای مختلفی بستگی دارد، مانند:

• وسعت روند درمان
• محل کلینیک دندانپزشکی
• تجربه و سابقه دندانپزشک
• دستمزد دندانپزشک
• تعداد واحد دندان های تحت درمان
• متریال و مواد به کار رفته در ساخت کامپوزیت
• اندازه و فرم دندان
• مهارت و تکنیک مورد استفاده توسط دندانپزشک
• جنس و برند کامپوزیت

سخن پایانی

شما در این مقاله با کامپوزیت دندان آشنا شدید. همچنین از انواع آن و روشهای انجام کامپوزیت آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.

سوالات متداول