ارتودنسی فانکشنال | “هر آنچه درباره‌ دستگاه فانکشنال ارتودنسی نمی دانید”

اید شما هم جزو کسانی باشید که بدنبال درمانی برای بهبود ظاهر نامرتب دندان‌ها و فک خود باشید. اما چه راه درمانی برای این مال اکلوژن‌ها وجود دارد؟ بله درست است، ارتودنسی دندان بهترین درمان است. ارتودنسی به کمک تکنولوژی دندانپزشکی توانسته روش های متعددی برای انواع نیازها و سلایق بیماران فراهم آورد. ارتودنسی نامرئی، ارتودنسی دیمون، ارتودنسی رنگی و … از این انواع هستند. اکثر افراد فکر می‌کنند ارتودنسی تنها مختص مرتب کردن دندان‌هاست و با شنیدن نام آن، سیم‌کشی دندان را متصور می‌شوند. ارتودنسی رفع ناهنجاری‌های فک را نیز شامل می‌شود. باید دانست تا زمانی که رشد فرد متوقف نشده، امکان جابجایی فک فرد ممکن است. از جمله این مشکلات می‌توان به عقب بودن فک پایین اشاره کرد. ابزار فانکشنال، دستگاه متحرکی‌ست که توسط آن می‌توان رشد فک پایین را تحریک کرد تا مشکل عقب بودن آن را حل نمود. شما تا کنون نام این نوع از ارتودنسی را شنیده بودید؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا درباره‌ِ این نوع از ارتودنسی بیشتر بدانیم.

---

فهرست مطالب:

• تفاوت بین ارتودنسی فانکشنال و ارتودنسی معمولی
• هدف ارتودنسی فانکشنال
• ارتودنسی فانکشنال چه کاربردهایی دارد؟
• مراحل ارتودنسی فانکشنال
• مزایای دستگاه فانکشنال 
• انواع دستگاه فانکشنال ارتودنسی
• ارتودنسی فانکشنال برای چه کسانی مناسب است؟
• سخن پایانی
• سوالات متداول

---

تفاوت بین ارتودنسی فانکشنال و ارتودنسی معمولی

ارتودنسی معمولی یا همان ارتودنسی قدیمی تنها بر روی مرتب کردن دندان‌ها تمرکز می‌کرد. اما اردتودنسی فانکشنال دو هدف را دنبال می‌کند: مرتب کردن دندان‌ها و بهبود مسیر هوا و جویدن. رسیدن به دندان‌های منظم که هدف اصلی ارتودنسی قدیمی است، برای ارتودنسی فانکشنال هدف دوم است. با ادونتوبلاست بیشتر آشنا شوید. ارتودنسی فانکشنال جوانب زیادی از سلامت فرد را در نظر می‌گیرد که عبارت‌اند از:

• سلامت استخوان‌های سر و صورت
• سلامت استخوان‌های فک بالا و پایین
• سلامت استخوان‌های رابط بین فک و گردن
• سلامت مسیر هوایی بیمار

در ارتودنسی فانکشنال، وقتی این موارد تحقق پیدا کردند، به سراغ هدف ارتودنسی قدیمی ( مرتب کردن دندان‌ها ) می‌روند و کارهای مربوط به آن را آغاز می‌کنند.

هدف ارتودنسی فانکشنال

این روش سعی می‌کند به ارتودنسی کودکان کمک کند که هر چهار موردی که در بالا ذکر شد در آن‌ها تحقق پیدا کند. در واقع عیوب ژنتیکی دندان‌های آن‌ها را اصلاح کند. در ارتودنسی فانکشنال ، بزرگ کردن کام (سقف دهان) موجب افزایش اندازه فک و مجازی تنفسی می‌شود.

• بیشتر بدانید: معرفی تجهیزات دندانپزشکی

بزرگ کردن سقف دهان نیز با استفاده از وسایل خاص و یا سیم‌های دندان اتفاق می‌افتد. به این صورت که این ابزارها موجب قرارگیری منظم دندان‌ها در سقف دهان می‌شوند.

ارتودنسی فانکشنال در کودکان موجب رشد مناسب صورت می‌شود. هم از نظر زیبایی برای آن‌ها تأثیر مثبت دارد و هم از کشیده شدن دندان‌های دائمی در بزرگ‌سالی جلوگیری می‌کند. (فیلم کورتاژ لثه)

ارتودنسی فانکشنال چه کاربردهایی دارد؟

ارتودنسی فانکشنال برای موارد بسیاری مورد استفاده قرار می گیرد که در زیر به آن ها اشاره شده است:

• ارتودنسی فانکشنال می تواند برای ردیف کردن دندان ها استفاده شود و لبخندی زیبا و دلنشین را برای بیمار به وجود بیاورد.
• در کودکانی که مشکلات فکی دارند، ارتودنسی فانکشنال می تواند به درمان این گونه ناهنجاری ها بپردازد.
• ارتودنسی فانکشنال می تواند برای درمان انسداد مجاری تنفسی نیز کاربرد داشته باشد.
• برای سلامت استخوان های صورت، گردن و استخوان هایی که بین گردن و فک رابط می باشند نیز، این نوع ارتودنسی می تواند کاربرد داشته باشد.

مراحل ارتودنسی فانکشنال

بهترین سن ارتودنسی فانکشنال سن 5-4 سالگی است به این دلیل که این نوع ارتودنسی به رشد و تکامل مناسب صورت کمک می‌کند. درمان با ارتودنسی فانکشنال در دو مرحله انجام می‌شود:

مرحله 1 : پلاک فانکشنالِ ارتودنسی برای بیمار تجویز می‌شود که به تکامل مناسب فک بالا و پایین کمک می‌کند. این بخش از درمان بین 9 الی 18 ماه طول می‌کشد و در مواقع خاص بیشتر هم می‌شود. آیا درباره بهترین نخ دندان اطلاع دارید؟

پلاک فانکشنال ارتودنسی می‌تواند برای فک بالا یا فک پایین ساخته شود و به هدف بزرگ کردن سقف دهان است. در بهترین حالت، فرد دندان شیری و دائمی را به صورت هم‌زمان در دهان خود دارد. یعنی همه دندان‌های شیری کاملاً نریخته و همه دندان‌های دائمی رویش نداشته‌اند.

مرحله 2: بعد از اینکه استخوان‌های فک کاملاً تکامل پیداکرده‌اند و همه دندان‌های دائمی رشد کردند، بیمار همان سیم عادی را روی دندان‌ها خواهد داشت تا دندان‌ها منظم شوند. این بخش از درمان معمولاً بین 9 الی 18 ماه طول می‌کشد اما در برخی مواقع چند سال است.

سیم دندان ممکن است از جنس سرامیک، فلز یا پلاستیک باشد که این به معمولاً با انتخاب بیمار و مشورت پزشک انتخاب می‌شود. این سه نوع ماده سریع‌تر و آسان‌تر دندان‌ها را جابجا می‌کنند. برای کسب اطلاعات مقاله خرید مواد دندانپزشکی را بخوانید.

مزایای دستگاه فانکشنال 

ارتودنسی فانکشنال مزایای زیبایی شناختی و عملکردی را نیز به شرح زیر پیشنهاد می کند:

• روش درمانی شامل اصلاح ساختار صورت، تراز فک، قرار دادن دندان، اصلاح وضعیت سر و گردن و همچنین عضلات متصل کننده است.
• لبخند وسیع‌تری را همراه با نمایه بهبود یافته صورت ارائه دهید.
• با بزرگ شدن بیمار تعادل صورت را برقرار کنید.
• TMJ را کاهش دهید
• نتایج پایدار ایجاد کنید
• در صورت وجود، برداشتن دندان را کاهش دهید.
• دستگاه‌هایی را که تمیز کردن و نگهداری آن‌ها راحت تر هستند اعمال کنید.
• از دستگاه‌هایی استفاده کنید که نسبت به بریس ها کمتر آشکار باشند.
• اجازه در آوردن آسان دستگاه را برای استفاده از ابزار موسیقی یا ورزش کردن فراهم کنید.
• در سنین پایین (3 تا 8 سال) شروع می‌شود. (فیلم بریج دندان)

انواع دستگاه فانکشنال ارتودنسی

دستگاه های فانکشنال دندان را می توان به ۲ دسته ثابت و متحرک تقسیم کرد. استفاده از دستگاه فانکشنال متحرک و یا ثابت به وضعیت بیمار و تشخیص متخصص ارتودنسی بستگی دارد. فانکشنال دندان ثابت اجزایی دارد که روی قوس های دهانی ثابتی می شوند. اما دستگاه فانکشنال متحرک (که رایج تر نیز هستند)، ساختاری پلاستیکی داشته و توسط خود فرد در دهان نصب شده و یا برداشته می شوند. در ادامه انواع دستگاه فانکشنال دندان را بررسی می کنیم:

۱. دستگاه هربست

دستگاه هربست یک دستگاه فانکشنالِ ارتودنسی ثابت است و توسط متخصصان برای درمان اوربایت شدید که مانع رشد فک پایین فرد می شود، مورد استفاده قرار می گیرد.

• بیشتر بدانید: عکس لمینت دندان

در این نوع دستگاه‌ها، امکان حرکت دادن دستگاه توسط بیمار نیست؛ و به صورت ثابت، بر روی قوس داخلی دهان، دستگاه فانکشنال ثابت، قرار می‌گیرد.

۲. دستگاه فانکشنال متحرک بایونیتور

برخلاف دستگاه هربست، بایونیتور یک دستگاه فانکشنال متحرک است که به منظور تصحیح و اصلاح اوربایت طراحی شده است. این دستگاه فانکشنال متحرک موجب افزایش رشد فک پایین فرد شده و بدین ترتیب مشکل اوربایت او را رفع می کند.

۳. دستگاه فانکشنال اکتیویتور

دستگاه فانکشنال اکتیویتور در ارتودنسی متحرک فانکشنال، زمینه هماهنگی بین فک بالا و پایین را در افراد مبتلا به این ناهنجاری فراهم می کند. این دستگاه در مدل های مختلفی مانند اکتیویتور H، اکتیویتور V، اکتیویتور کینتور و… موجود است. درباره حفره خشک دندان چه می دانید؟

۴. ارتودنسی متحرک فانکشنال با دستگاه فرانکل

فرانکل نیز مانند بایونیتور و برخلاف دستگاه هربست، یک دستگاه فانکشنال متحرک و از جمله ابزارهای ارتودنسی متحرک برای درمان ناهنجاری های فک است. فانکشنال دندان فرانکل زمینه محدودیت نیروهای عضلانی نامناسب را فراهم می‌کند. با تحریک رشد فک پایین، فضای خالی را برای رشد دندان های دائمی ایجاد می کند.

نحوه کار دستگاه فانکشنال دندان فرانکل در ارتودنسی متحرک فانکشنال با سایر دستگاه های فانکشنال متحرک مانند بایوناتور و اکتیویتور متفاوت است. این دستگاه فانکشنال متحرک مدل های متفاوتی داشته (فرانکل ۱ تا ۵) که هر یک برای ناهنجاری خاصی کاربرد دارد. درباره درمان خانگی پری کرونیت چه می دانید؟

۵. فانکشنال دندان تویین بلاک

دستگاه فانکشنال برای کمک به بهبود روند رشد فک پایین و تصحیح مشکل اورجت دندان های بیماران مبتلا به این ناهنجاری به کار می رود.

۶. دستگاه فانکشنال مارا

مارا یک وسیله ارتوپدی است که برای جلو آوردن فک افرادی است که دندان های جلوی فک بالایی آن ها خیلی جلوتر از دندان های جلویی فک پائین شان قرار دارد. با عفونت ریشه دندان آشنایی دارید؟

ارتودنسی فانکشنال برای چه کسانی مناسب است؟

ارتودنسی فانکشنال می‌تواند به رفع عیوب فک بالا و پایین کمک بسیار زیادی داشته باشد. بنابراین بیشتر در افرادی استفاده می‌شود که فک بالای آن‌ها بزرگ‌تر از فک پایین آن‌هاست یا برعکس، فک پایین آن‌ها بزرگ‌تر از فک بالای آن‌هاست.

سخن پایانی

در این مقاله خواندیم که اگر مشکلات دندان‌های شما فراتر از نامرتبی و کجی بوده و فک شما دچار مشکل است، ارتودنسی معمولی دیگر پاسخگو نیست و باید از ارتودنسی فانکشنال بهره گرفته شود. باید گفت که این نوع، در افرادی که سن رشد آن‌ها هنوز به اتمام نرسیده، نتیجه‌بخش‌تر خواهد بود. بنابریان والدین باید به علائم ناهنجاری فک کودکانشان توجه داشته و در اولین مشاهدات به دندانپزشک مراجعه کنند. زیبایی دهان و دندان‌ها تاثیرات بسیاری بر اعتماد بنفس فرد و مناسبات اجتماعی وی در بزرگسال می‌گذارد.

سوالات متداول