خونریزی لثه gum bleeding می تواند به دلایل مختلفی ایجاد گردد. گاهی این مشکل به دلایل غیر از بیماری زمینه ای بروز می کند مثلاً نخ دندان کشیدن، مسواک زدن دندان ها، جویدن تنباکو یا بریدگی/ساییدگی مواد غذایی. اما گاهی وجود بیماری های زمینه ای خاصی می تواند منجر به بروز خونریزی در لثه گردند. خونریزی از لثه غیرمعمول نیست و این مشکل نسبتا شایع است. در بسیاری از موارد، هنگام خونریزی لثه، خون زیادی دیده نمی شود و مشکل باید به سرعت برطرف شود. با این حال، مواقعی وجود دارد که ممکن است فرد متوجه خروج خون بسیار زیاد از لثه ها به همراه خونریزی مکرر یا خونریزی طولانی شود. چه مسائلی ممکن است پشت این وضعیت باشد. در این مقاله به بررسی علل اصلی خونریزی لثه پرداخته ایم .
فهرست مطالب
- خونریزی لثه چیست؟
- علت خونریزی لثه چیست؟
- چگونه از خونریزی لثه و بیماری های ناشی از آن پیشگیری کنیم؟
- بررسی راههای درمان خونریزی از لثه
- سخن پایانی و سوالات متداول
خونریزی لثه چیست؟
خونریزی لثه یکی از شایع ترین نشانه های مربوط به بیماری های لثه می باشد.این بیماری می تواند به دلایل مختلفی مانند: عفونت لثه، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان یا برخی بیماری های داخلی ایجاد شود. درباره همه چیز درباره حساسیت دندان را بخوانید.
اکثر افراد مبتلا به بیماری های لثه در حین مسواک زدن یا خوردن یک میوه سفت دچار خونریزی لثه خواهند شد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله بهترین جراح فک و صورت در تهران را بخوانید.
علت خونریزی لثه چیست؟
شایعترین علل این مشکل عبارتند از:
ژنژویت (Gingivitis)
هنگامی که به بهداشت دهان و دندان رسیدگی نکنیم راه را برای تشکیل پلاک باز میکنیم. پلاک ها ناشی از فعالیت باکتری ها و مواد معدنی موجود در غذاها و بزاق هستند. پلاک دندان میتواند روی دندان ها رشد کرده و بیشتر شود. اگر چنین شود، به لثه ها آسیب وارد میشود و ممکن است بیماری لثه یا عفونت آن شکل بگیرد.
اگر مرتبا مسواک بزنید میتوانید از تشکیل پلاک جلوگیری کنید و مانع از پیشرفت آن شوید. با اینکار شما از پوسیدگی دندان و ایجاد حفره و سوراخ روی سطح آن جلوگیری میکنید. اما اگر به صورت درستی مسواک نزنید یا نخ دندان استفاده نکنید، پلاک میتواند به خط لثه و زیر آن پیشرفت کند. اگر پلاک خیلی زود از بین نرود، می تواند سفت تر شده و تبدیل به تارتار که نسخه خشن تر پلاک دندان است سود. مجموع این مشکلات باعث عفونت شدید لثه و ژنژویت میشود.
علائم ژنژویت لثه شامل موارد زیر است:
- تورم لثه ها
- درد متوسط تا شدید در دهان و اطراف لثه ها
- خونریزی لثه
پریودنتیت
پریودنتیت معمولاً به عنوان بیماری لثه شناخته می شود. این مشکل یکی از دلایل اصلی خونریزی لثه است. پریودنتیت به صورت یکباره ایجاد نمی شود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله ارتودنسی بنفش را بخوانید. این مشکل زمانی رخ میدهد که فردی به مدت طولانی نسبت به بهداشت دهان و دندان خود بی تفاوت بوده است از مسواک و نخ دندان استفاده نکرده است. مشکل التهاب شدید لثه زمانی شروع می شود که پلاک یا بازمانده مواد غذایی به درستی از روی دندان ها پاک نشود. هنگامی که پلاک برای مدت طولانی برداشته نشود، می تواند باعث جدا شدن لثه از دندان ها شود.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: متخصص ترمیمی و زیبایی دندان
در شرایطی که لثه ها از دندان ها جدا می شوند، فضای ایجادشده بین لثه و دندان می تواند انواع مختلفی از باکتری ها را در خود جا دهد و این باکتری ها نهایتا به استخوان و لثه حمله می گنند. زمانی که پلاک سفت می شود و بر روی دندان لایه محکمی ایجاد می کند، گفته می شود که بیماری لثه ایجاد می شود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله جراحی فرنوم چیست؟ را بخوانید.
کمبود ویتامین (Vitamin deficiencies)
کمبود کدام ویتامین باعث خونریزی لثه میشود؟ کمبود ویتامین C و ویتامین K همچنین می توانند باعث خونریزی لثه ها شوند. در صورتی که خونریزی از لثه های شما نشان دهنده یک بیماری نیست از دندانپزشک یا پزشک خود بخواهید میزان و سطح ویتامین c و ویتامین k بدن شما را اندازه گیری کند تا اگر سطوح این ویتامینن ها پایین باشد، برای شما مکمل تجویز کند یا خودتان اقدام به مصرف غذاهایی کنید که سرشار از این ویتامین ها هستند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله دستگاه های دندانپزشکی را بخوانید.
غذاهای سرشار از ویتامین C که میتوانند به درمان خونریزی لثه ناشی از کمبود این ویتامین کمک کنند شامل موارد زیر میشود:
- مرکبات و آب میوه ها
- کلم بروکلی
- توت فرنگی
- گوجه فرنگی
- سیب زمینیها
- فلفل دلمه ای
برخی از غذاهای سرشار از ویتامین K نیز شامل موارد زیر هستند:
- آب تره
- کلم کاله
- اسفناج
- چارد
- کاهو
- سویا
- روغن زیتون
ارتباط سو تغذیه با خونریزی لثه
اگرچه این مشکل در دوران زندگی مدرن رایج نیست، اما هنوز هم برخی از افراد هستند که خونریزی بیش از حد لثه را به دلیل تغذیه نامناسب تجربه می کنند. کمبود ویتامین C و K یکی از دلایل احتمالی خونریزی بیش از حد از لثه است که به رژیم غذایی مربوط می شود. افراد مبتلا به اسکوربوت نیز ممکن است خونریزی شدید لثه را تجربه کنند.
تغذیه خوب برای حفظ سلامتهر فردی در طول عمر ضروری است. یک رژیم غذایی سالم به رشد و تکامل کودکان کمک می کند و خطر ابتلا به بیماری های مزمن از جمله چاقی را کاهش می دهد. بزرگسالانی که رژیم غذایی سالمی دارند عمر طولانی تری دارند و خطر ابتلا به چاقی، بیماری قلبی، دیابت نوع ۲ و برخی سرطان ها در انها کمتر است. تغذیه سالم می تواند به افراد مبتلا به بیماری های مزمن کمک کند تا این شرایط را مدیریت کنند و از عوارض جلوگیری کنند.
با این حال، اکثر افراد رژیم غذایی سالمی ندارند. اگرچه تغذیه با شیر مادر منبع ایده آلی برای تغذیه نوزادان است، اما تنها ۱ نفر از هر ۴ تا ۶ ماهگی به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه می شود. کمتر از ۱ از هر ۱۰ بزرگسال و نوجوان به اندازه کافی میوه و سبزیجات می خورند و ۹ نفر از هر ۱۰ فرد ۲ ساله یا بالاتر بیش از مقدار توصیه شده سدیم مصرف می کنند.
علاوه بر این، از هر ۱۰ جوان ۲ تا ۱۹ ساله، ۶ نفر و از هر ۱۰ بزرگسال، ۵ نفر در یک روز یک نوشیدنی شیرین مصرف می کنند. غذاهای فرآوری شده و نوشیدنی های شیرین، سدیم غیر ضروری، چربی های اشباع شده و قند را به بسیاری از رژیم های غذایی اضافه می کنند و خطر ابتلا به بیماری های مزمن از جمله خونریزی لثه را افزایش می دهند.
اثر داروها بر خونریزی لثه
اگر اخیراً خونریزی بیش از حد لثه را تجربه کرده اید و داروهای جدید را نیز در همان زمان شروع کرده اید، دارو می تواند دلیل بروز آن باشد. انواع خاصی از داروها وجود دارند که احتمال خونریزی بیش از حد را افزایش می دهند.
به عنوان مثال، رقیق کننده های خون، احتمال لخته شدن خون را کاهش می دهند. بنابراین، حتی یک بریدگی کوچک ممکن است خونریزی بیش از حد داشته باشد.
سرطان خون
لوسمی در حقیقت سرطان بافت های خون ساز بدن از جمله مغز استخوان و سیستم لنفاوی است. انواع مختلفی از سرطان خون وجود دارد. برخی از انواع لوسمی در کودکان شایع تر است. سایر اشکال لوسمی بیشتر در بزرگسالان رخ می دهد. لوسمی معمولاً گلبول های سفید را درگیر می کند. گلبول‌های سفید خون جنگنده‌های قوی بر علیه عفونت ها هستند . این سلول ها به طور معمول رشد می‌کنند و به روشی منظم تقسیم می‌شوند، زیرا بدن به آنها نیاز دارد.
اما در افراد مبتلا به لوسمی، مغز استخوان مقدار زیادی گلبول سفید غیرطبیعی تولید می کند که به درستی عمل نمی کنند. درمان لوسمی می تواند پیچیده باشد – بسته به نوع لوسمی و سایر عوامل. اما استراتژی ها و منابعی وجود دارد که می تواند به موفقیت درمان شما کمک کند. لوسمی سرطان خون است و یکی از عوارض جانبی متعدد آن این است که می تواند تعداد پلاکت ها را در خون کاهش دهد. پلاکت ها به توقف خونریزی کمک می کنند و اگر تعداد پلاکت خون کم باشد، خونریزی بیش از حد از لثه نیز بروز می کند.
هموفیلی وخونریزی لثه
هموفیلی یک اختلال نادر است که در آن خون به روش معمولی لخته نمی شود زیرا پروتئین های لخته کننده خون به تعداد کافی وجود ندارد. فردی که مبتلا به هموفیلی است، ممکن است پس از بروز یک آسیب که منجر به خونریزی شده است ، مدت طولانی تری برای لخته شدن خون نیاز داشته باشد.
برش های کوچک معمولاً مشکل چندانی به وجود نمی آورند . اگر فرد به نوع شدید این بیماری مبتلا باشد، نگرانی اصلی خونریزی در داخل بدن، به ویژه در زانو، مچ پا و آرنج او است . خونریزی داخلی می تواند به اندام ها و بافت های بدن فرد آسیب برساند و زندگی او را تهدید کند.
هموفیلی تقریبا همیشه یک اختلال ژنتیکی است. درمان این مشکل شامل جایگزینی منظم فاکتور انعقادی خاص است که ممکن است در خون کاهش یابد. درمان‌های جدیدتری که حاوی فاکتورهای لخته‌کننده نیستند نیز در حال استفاده هستند. همانطور که بیان شد این مشکل می تواند باعث خونریزی شدید از کوچکترین بریدگی یا تزریق شود. در صورت ابتلا به این بیماری به دندانپزشک خود اطلاع دهید.
در حالی که برخی از این مشکلات بیان شده در این مقاله ممکن است باعث نگرانی شما شوند، دلایل زیادی برای خونریزی لثه وجود دارد که رفع آنها کاملاً آسان است. بهترین نقطه برای شروع درمان خونریزی لثه این است که یک قرار ملاقات با دندانپزشک خود تعیین کنید تا آنها بتوانند دلیل مشکل خونریزی لثه را بررسی کنند.
چگونه از خونریزی لثه و بیماری های ناشی از آن پیشگیری کنیم؟
موثرترین راه برای پیشگیری ، رعایت بهداشت دهان ودندان به صورت صحیح است تا بدینوسیله مانع ایجاد پلاک شویم. حداقل روزی دوبار مسواک زدن در روز باعث حفظ بهداشت دهان و دندان شده و چنانچه لثه ها ملتهب باشند موجب از بین رفتن ورم لثه ها می شود .
استفاده از نخ دندان و شستشوی دهان با دهان شویه های مناسب نیز باعث می شود باکتری ها و پلاک ها نتوانند به لثه ها آسیب بزنند و مدام از سطح دهان پاک شوند. استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید که علاه بر جلوگیری از پوسیدگی دندان ها، سلامت لثه ها را نیز تامین می کند.
نکته ضروری این است که چنانچه سابقه خونریزی لثه و پلاک دهانی شدیدی داشته باشید ، به تنهایی قادر نخواهید بود تا آن ها را از بین ببرید و یا درمان کنید و ضرورت مراجعه به پزشک امری جدی است چرا که بیماری لثه می تواند وخیم شده و مشکلاتی جدی به وجود آورد. همانطور که گفته شد بیماری لثه بسیار شایع است و درمان پذیر است ، اما نکته حائز اهمیت این است که اگر با ظهور علائم بیماری لثه به موقع به دندانپزشک مراجعه نکنیم و درمان درستی انجام نشود بیماری شدت یافته و موجب عفونت، زخم و پریودنتیت لثه میشود.
بررسی راههای درمان خونریزی از لثه
- ارتقاء بهداشت دهان و دندان اولین قدم برای مدیریت خونریزی لثه است.
- برای شستشوی تخصصی دندان ها و جرم گیری آن ها سالانه دو بار به دندانپزشک خود یا یک کلینیک فوق تخصصی دندانپشکی مراجعه کنید. اگر احیانا بیماری لثه داشته باشید دندانپزشک به شما اطلاع می دهد که مبتلا به لثه هستید و به شما می آموزد که چگونه دندان های خود را به درستی مسواک بزنید. مسواک زدن مناسب و نخ دندان کشیدن می تواند پلاک دندان را از خط لثه شما خارج کرده و خطر ابتلا به بیماری پریودنتال را کاهش دهد.
- دندانپزشک شما همچنین ممکن است نحوه استفاده از دهانشویه ضد عفونی کننده را برای به حداقل رساندن پلاک ایجاد شده در دهان به شما آموزش دهد.
- · شستشوی دهان و دندان با آب نمک گرم می تواند به تسکین درد لثه های متورم شده که به راحتی خونریزی می کنند نیز کمک کند.
- سعی کنید از یک مسواک نرم استفاده کنید. اگر لثه های سما ملتهب است برای پیشگیری از خونریزی لثه حتما از مسواک های نرم استفاده کنید.
- اگر با استفاده از مسواک های معمولی مشکل دارید و و معمولا خونریزی دهانی دارد بهتر است موساک برقی را جایگزین مسواک معمولی کنید. همچنین ممکن است استفاده از مسواک برقی را در نظر بگیرید.
سخن پایانی
شما در این مقاله با دلایل خونریزی لثه آشنا شدید. همچنین از راههای درمان و پیشگیری آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
پریودنتیت (شکل پیشرفته بیماری لثه) – لوسمی (سرطان خون) – کمبود ویتامین – کمبود سلول های لخته کننده (پلاکت ها)
برخی اوقات ممکن است نحوه اشتباه مسواک زدن باعث خونریزی لثه شود.
