پس از ماهها و یا حتی سالها گذراندن دوران ارتودنسی، دندانهای شما از فشار سیمها و براکتها خلاص میشوند. اما حالا نوبت به ریتینر ها میرسد! آیا شما سابقه استفاده از آنها را داشتهاید؟ در این مقاله همراه ما باشید تا بیشتر با نگهدارندهها آشنا شوید. در نهایت اطمینان خواهید یافت که استفاده از آنها ارزشش را دارد.
فهرست مطالب
- ریتینر چیست و چه کاربردی دارد؟
- انواع ریتینر
- چه مدت باید از ریتینر استفاده کرد؟
- عیوب و مشکلات انواع ریتینر ارتودنسی
- نگهداری و مراقبت از ریتینر
- الاینر چه تفاوتی با نگهدارنده دارد؟
- سخن پایانی
- سوالات متداول
ریتینر چیست و چه کاربردی دارد؟
ریتینر قطعه ای پلاستیکی است که برای هر فرد به صورت سفارشی و مخصوص ساخته می شود. این قطعه به سقف دهان و دندان ها ی بالا وصل می شود. با وجودی که بسیاری از ریتینرها ممکن است شبیه به هم باشند اما هیچ دو ریتینری عینا یکی نیستند. ریتینر در واقع همان دستگاه ارتودنسی نگهدارنده ای است که بعد از ارتودنسی و مرتب شدن دندان ها، بیمار باید از این دستگاه ارتودنسی استفاده کند. در زمان ریتینر دندان، دندان ها که یکبار حرکت و جابجایی را تجربه کرده اند؛ اکنون مستعد این هستند که با برداشته شدن قالب مجددا به حالت اولیه خود باز گردند. در نتیجه اگر مراقبت های لازم از دندان ها به عمل نیاید زحمات شما به هدر خواهد رفت.
ریتینر بخشی از درمان خواهد بود که بعد از اتمام ارتودنسی برای بیمار تجویز می شود.
برای مطالعه بیشتر: از ارتودنسی کاموفلاژ چه میدانید؟
انواع ریتینر
ریتینرها به صورت ثابت و متحرک هستند و از سیم یا پلاستیک ساخته شده اند.
ثابت:
نوع ثابت این ابزار معمولا از سیم نازکی ساخته شده است که پشت دندان پیش فک بالا و پایین قرار می گیرد. در واقع همانند براکت به دندان چسبانده می شود. از آنجا که از این نوع سیم روی چند دندان را می گیرد، تمیز کردن دندان ها به فلاس تریدر یا ابزارهای مشابه نیاز دارد. با وجودی که این نوع ریتینرها به زمان بیشتری برای تمیز کردن نیاز دارند، اما بهترین نتیجه را دربردارد. زیرا به صورت ۲۴ ساعته در ۷ روز هفته دندان ها را در جای خود نگه می دارند.
متحرک:
نوع متحرک آن معمولا ترکیبی از سیم است که روی دندان پیش فک بالا و پایین قرار می گیرد. دارای یک بخش اکریلیک و چند قلاب است که دور دندان های خلفی قرار می گیرند. بدین ترتیب ابزار را در جای خود نگه دارند. ریتینر اسیکس نوع دیگری از این دسته است که به شکل قالبی شفاف روی دندان پوشیده می شود.
از آنجا که این مدل متحرک است، تمیز کردن دندان ها کار ساده ای است. اما بیمار باید هر روز و به مدت مشخصی از آن استفاده کند. در ابتدا از شما خواسته می شود که در تمام شبانه روز به مدت حداقل سه ماه از آن استفاده کنید. در صورتی که هیچ گونه حرکتی در دندان ها مشاهده نشد، از شما خواسته می شود که ریتینر را تنها در شب و به مدت چند ساعت در روز استفاده کنید.
مهم ترین عیب نوع متحرک، این است که ممکن است گم شود یا آسیب ببیند یا در صورت تماس با گرما تغییر شکل دهد. همچنین، بهتر است هرگز نگهدارنده خود را روی میز و در دسترس کودکان رها نکنید. تعویض این ابزار برای شما هزینه دربردارد. بنابراین، بهتر است در زمانی که از آن استفاده نمی کنید، آن را در جعبه مخصوص به خود قرار دهید.
شاید این مطلب هم برایتان جالب باشد: فیشور سیلانت دندان کودکان
چه مدت باید از ریتینر استفاده کرد؟
ا این که دندان طی یک شب نمی تواند به حالت قبل باز گردد اما عدم استفاده از ریتینر ها در نهایت منجر به بازگشت دندان به حالت نخست می شود.
ریتینر هالی
بیمار باید شبانه روز به مدت 6 تا 12 ماه از نگهدارنده هاولی استفاده کند و آن را فقط هنگام مسواک زدن یا غذا خوردن دربیاورد. در سال دوم کافی است که فقط شبها از نگهدارنده استفاده شود و مدت استفاده از آن در سال سوم به یک یا دو شب در هفته کاهش مییابد. پلاک نگهدارنده را باید هنگام شرکت در ورزشهایی مانند بوکس، فوتبال و شنا درآورد.
پلاک نگهدارنده شفاف
بیمار باید در دو روز اول به صورت شبانهروزی از پلاک شفاف استفاده کند و در سال اول حداقل 10 تا 12 ساعت پلاک را در دهان نگه دارد. در سال دوم کافی است که فقط یک شب در میان از پلاک استفاده شود و در سال سوم استفاده یک شب در هفته کافی است. بیمار باید پلاک شفاف را هنگام شرکت در ورزشهایی مانند بوکس، فوتبال و شنا درآورد.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: از فلوئوروزیس دندان چه میدانید؟
عیوب و مشکلات انواع ریتینر ارتودنسی
قبل از اینکه معایب انواع ریتینر ارتودنسی دندان را برای شما بیان کنیم، باید این نکته را بدانید که هر کدام از معایبی که بیان می شوند، دلیلی بر عدم استفاده از ریتینر نمی باشند. همانطور که در عنوان قبلی مطرح کردیم، عدم استفاده از ریتینر ارتودنسی می تواند عواقب بدتری را به دنبال داشته باشد. در زیر به معایب انواع ریتینر ارتودنسی دندان اشاره شده است:
معایب ریتینر شفاف
معایب ریتینر های شفاف عبارتند از:
- این نوع نگهدارندهها به راحتی کثیف می شوند، پس تمیز کردن داخل آن ها کمی سخت تر است.
- در صورتی که آسیبی به آن ها وارد شود، باید تعویض گردد.
- ریتینر های شفاف دوام کمتری نسبت به دیگرنگهدارنده ها دارند.
- گذاشتن این نوع نگهدارنده بر روی دندان ها سبب می شود تا دندان ها روی هم منطبق نشوند.
معایب ریتینر هالی
معایب این نوع ریتینر عبارتند از:
- ریتینر هالی دارای سیمی در قسمت جلویی خود می باشد که قابل مشاهده است.
- در ابتدای استفاده از این نوع نگهدارنده، تا حدودی گفتار تحت تاثیر قرار می گیرد که البته بعد از چند روز بیمار به آن عادت کرده و این مشکل بر طرف می گردد.
معایب ریتینر ثابت
با وجود مزیت هایی که این نوع نگهدارنده ارتودنسی دارد، اما می تواند معایبی به دنبال خود داشته باشد که در زیر به آن ها اشاره شده است:
- زمانی که ریتینر ثابت پشت دندان ها نصب می شود، می تواند تجمع جرم و پلاک را راحت تر کند، به همین دلیل تا حدودی رعایت بهداشت دهان و دندان را سخت تر می کند.
- گاز زدن برخی مواد غذایی سخت مانند سیب می تواند موجب شکستن نگهدارنده ثابت شود.
جهت آگاهی: روکش دندان شیری کودکان، یک ترمیم خلاقانه
نگهداری و مراقبت از ریتینر
ریتینرها در دهان در معرض باکتری ها، پلاک و ذرات باقی مانده ی غذایی هستند. بیمار باید نحوه ی تمیز کردن ریتینر خود را از ارتودنتیست بپرسد (زیرا برخی از آنها نباید با خمیر دندان تمیز شوند). مهم است که آن را هر روز تمیز کنند.
همچنین می توانید ریتینر را داخل مایع دهان شویه یا تمیز کننده های مخصوص دندان مصنوعی قرار دهید تا جرم های آن از بین برود و تازه شود.
از آنجایی که امکان شکستن پلاستیک ریتینر در صورت خشک شدن زیاد آن وجود دارد، در صورت بیرون بودن از دهان باید همیشه خیس بمانند. پلاستیک ممکن است کج شود یا تغییر حالت دهد. به همین دلیل باید از قراردادن آن در آب داغ یا کنار منبع گرمایشی خودداری کرد. و در نهایت از خم کردن سیم های نگهدارنده خودداری کنید. حرکت دادن نگهدارنده در دهان می تواند باعث خم شدن سیم ها شود.
یکی دیگر از راه های نگهداری از ریتینرها این است که مواظب باشید آنها را گم نکنید. به علت گران بودن نگهدارندهها، در صورت خرابی یا گم شدن آنها، والدین، اطرافیان و یا خود بیمار باید هزینه را پرداخت کند. بنابراین قبل از خالی کردن آشغال سینی و از این قبیل، ابتدا از نبودن ریتیتر ها در آن اطمینان حاصل کنید و محلی دائمی برای آنها مشخص کنید و آن را در همان محل نگه دارید. به عبارت دیگر از نگه دارنده خود نگه داری کنید.
این محتوای مفید را هم دنبال کنید: “دندان قروچه” از عوارض تا درمان
الاینر چه تفاوتی با نگهدارنده دارد؟
- الاینر ابزاری در ارتودنسی است که برای حرکت دادن دندان ها در ارتودنسی به کار می رود. از این ابزار برای درمان ناهنجاری های خفیف دندان استفاده می شود. بنابراین امکان استفاده از این روش در بیمار باید به تایید ارتودنتیست برسد.
- ریتینر ابزاری است که توسط ارتودنتیست پس از خاتمه درمان با بریس یا الاینر برای ثابت نگه داشتن دندان ها در موضع صحیح تجویز می شود. این ابزار برای حرکت دادن دندان ها طراحی نشده است و تنها برای پیشگیری از عود درمان ارتودنسی استفاده می شود.
- مهم ترین تفاوت ریتینر با الاینر در هدف استفاده از آن است. هر چند هر دو شبیه هم و شفاف هستند، اما عملکرد آنها کاملا متفاوت است.
- الاینر از مواد ترموپلاستیک مشابه نگهدارنده اسیکس ساخته شده است. با این حال، الاینر نازک تر از اسیکس است.
- الاینر با هدف حرکت دادن دندان ساخته شده است. در حالی که ریتینرها موجب حرکت دندان نمی شود و آنها را در موقعیت فعلی حفظ کند.
- الاینر دارای اتصالاتی است که به انجام حرکات پیچیده دندان کمک می کند. ریتینرها فاقد چنین اتصالاتی است.
سخن پایانی
در این مقاله درباره ریتینر خواندیم. باید اذعان نمود که ۶ ماه اول پس از درمان اولیه با بریس حساس ترین زمان است. در واقع ربات هایی که نگهدارنده ثابت دندان ها هستند پس از ارتودنسی حالت ارتجاعی خود را از دست می دهند. بنابراین استفاده از نگهدارنده ها باعث می شود تا این رباط ها با فرم جدید دهان به مرور زمان عادت پیدا کرده و ثابت شوند. اما اگر پیش از این سازگاری رباط ها، شما استفاده از نگهدارنده ارتودنسی را فراموش کنید، در این حالت دندان ها مجددا به حالت قبلی خود باز می گردند. پس برای موفقیت آمیز تمام شدن درمان ارتودنسی خود، استفاده از ریتینرها را جدی بگیرید. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت بنویسید.
سوالات متداول
با وجود نگهدارنده ثابت در دهان به راحتی می توان غذا خورد، اما در صورتی که از ریتینر متحرک استفاده می کنید، باید در زمان مسواک زدن و غذا خوردن آن را از دهان خود خارج کنید.
برای انتخاب یک ریتینر مناسب موارد زیر در نظر گرفته می شوند:
کارایی: ریتینر باید با توجه به شرایط بیمار و با کارایی مناسب انتخاب گردد.
راحتی: یکی دیگر از این موارد راحتی ریتینر برای بیمار می باشد، زیرا بیمار باید به خوبی با ارتودنتیست خود همکاری داشته باشد.
دوام: ریتینر های متحرک هالی و ریتینر های ثابت دوام بسیار بالاتری نسبت به ریتینر های شفاف دارند، به همین دلیل بهتر است تا افرادی که دچار دندان قروچه می باشند، از این نوع ریتینر استفاده نکنند.
در ابتدا باید گفت که مدت زمان استفاده از ریتینر با توجه به موارد متعددی مانند نوع و شدت ناهنجاری، سن بیمار و غیره با تشخیص ارتودنتیست تعیین می گردد. احتمالا بعد از برداشتن دستگاه های ارتودنسی تا حدود 3 الی 6 ماه باید در تمام طول روز از آن استفاده می کنید که البته این زمان برای ریتینر ثابت کمی طولانی تر و حدود 9 ماه می باشد. در ادامه با تشخیص ارتودنتیست استفاده از ریتینر به شب ها موکول می شود.
برای ساخت ریتینر متحرک در ابتدا ارتودنتیست در کلینیک ارتودنسی قالبی از دندان های بیمار تهیه می کند. سپس آن را برای ساخت ریتینر اختصاصی به لابراتوار دندانسازی ارسال می کند.